Ngày nay, phần lớn thời gian của chúng ta dành cho việc tiếp xúc với màn hình hoặc chăm sóc các thiết bị công nghệ đang ngày càng gia tăng, dẫn đến tình trạng mệt mỏi và căng thẳng. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn có thể thay đổi. Với những hướng dẫn cụ thể, bạn có thể thiết lập một mối quan hệ lành mạnh với công nghệ, đồng thời duy trì năng suất và sức khỏe số. Bài viết này sẽ chia sẻ 7 bí quyết giúp bạn kiểm soát việc sử dụng công nghệ hiệu quả, giảm thiểu những tác động tiêu cực và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn.
1. Ưu Tiên Thiết Bị Có Dây Hoặc Pin Rời
Việc sắm một thiết bị không dây mới đồng nghĩa với việc bạn đang thêm một món đồ nữa vào danh sách cần sạc. Càng nhiều thiết bị không dây, chúng càng đòi hỏi sự chú ý và thời gian của bạn để theo dõi chu kỳ sạc, từ đó làm giảm đi lợi ích của sự tiện lợi mà chúng mang lại. Đây là lý do chính đáng vì sao nhiều người vẫn lựa chọn tai nghe có dây hay bàn phím có dây.
Nếu việc sử dụng thiết bị có dây không khả thi, hãy cân nhắc mua các thiết bị không dây chạy bằng pin rời AA hoặc AAA, chẳng hạn như chuột không dây, loa Bluetooth, hoặc thậm chí là bàn chải điện. Bằng cách này, bạn chỉ cần thay pin khi chúng yếu và giảm sự phụ thuộc vào dây sạc cũng như đế sạc. Việc lựa chọn thiết bị có dây hoặc pin rời không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mà còn góp phần giảm lượng rác thải điện tử, vì bạn sẽ không phải thay thế thiết bị thường xuyên.
2. Thiết Lập “Vùng Không Gian Số” Trong Ngôi Nhà Của Bạn
Chỉ định một không gian cụ thể trong nhà làm “vùng không gian số” (hay vùng không công nghệ) có thể giúp bạn thiết lập ranh giới rõ ràng giữa cuộc sống kỹ thuật số và đời sống thực. Hãy cam kết không đặt bất kỳ thiết bị điện tử nào vào không gian này. Điều đó có nghĩa là không điện thoại, máy tính bảng, đồng hồ thông minh, tai nghe, máy đọc sách điện tử hay bất kỳ thiết bị thông minh nào khác.
Không gian bạn chọn làm vùng không công nghệ sẽ tùy thuộc vào lối sống và những người bạn sống cùng. Ví dụ, nếu bạn có con nhỏ, việc không cho phép sử dụng thiết bị gần bàn ăn hoặc trong phòng khách có thể khuyến khích các thành viên trong gia đình trò chuyện và tương tác với nhau nhiều hơn. Đối với tôi, đó là ban công của mình – nơi tôi đến để ngắt kết nối, thư giãn, thiền, đọc sách và đôi khi thậm chí chợp mắt. Bạn có thể làm cho vùng không gian số của mình trông khác biệt về mặt thị giác so với phần còn lại của ngôi nhà, bằng cách thêm thảm cỏ, đồ trang trí hoặc ánh sáng tạo không khí riêng biệt.
3. Tắt Thông Báo Từ Các Ứng Dụng Không Cần Thiết
Việc bị “khủng bố” bởi thông báo cả ngày lẫn đêm đến mức bạn trở nên thờ ơ với chúng không phải là cách để có mối quan hệ lành mạnh với công nghệ. Nếu bạn cũng cảm thấy mệt mỏi vì điều này, hãy cân nhắc tắt tiếng thông báo từ tất cả các ứng dụng không cần thiết.
Danh sách này bao gồm các ứng dụng mạng xã hội, trò chơi, YouTube, ứng dụng mua sắm, ứng dụng hẹn hò, ứng dụng tin tức, ứng dụng giao đồ ăn, ứng dụng gọi xe, và nhiều hơn nữa. Mục tiêu là chỉ giữ lại những thông báo thực sự cần sự chú ý của bạn. Bạn có thể truy cập lịch sử thông báo trên điện thoại để xem ứng dụng nào đang gửi nhiều thông báo nhất và điều chỉnh cài đặt cho phù hợp. Việc quản lý thông báo sẽ giúp giảm thiểu sự gián đoạn và cải thiện khả năng tập trung của bạn.
4. Hủy Đăng Ký Nội Dung Không Mang Lại Giá Trị
Hãy dành một ngày để xem xét tất cả các trang web, kênh YouTube, bản tin, tài khoản mạng xã hội và podcast mà bạn đang theo dõi hoặc đã đăng ký, và bắt đầu loại bỏ những thứ không mang lại nhiều giá trị cho cuộc sống của bạn.
Khi gặp khó khăn trong việc quyết định nên giữ hay loại bỏ, bạn có thể tự hỏi bản thân: “Liệu nội dung này có thực sự phù hợp với tôi lúc này không?” Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy danh sách đăng ký và tài khoản theo dõi của mình được tinh gọn nhanh chóng đến mức nào, từ đó giảm đáng kể các yếu tố gây xao nhãng và nhiễu thông tin.
5. Tránh Màn Hình Trước Giờ Ngủ Và Khi Thức Dậy
Những tác hại của việc sử dụng điện thoại ngay trước khi ngủ đã được ghi nhận khá rõ ràng. Ánh sáng xanh phát ra từ màn hình có thể làm gián đoạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể bằng cách ức chế sản xuất melatonin, khiến bạn khó ngủ hơn và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy uể oải và cáu kỉnh vào sáng hôm sau.
Mặc dù bạn có thể sử dụng bộ lọc ánh sáng xanh để giảm thiểu phần nào tác động này, nhưng nó không giải quyết được vấn đề cơ bản của sự quá tải công nghệ. Để tránh điều này, hãy thiết lập quy tắc không sử dụng màn hình ít nhất 30 phút trước khi đi ngủ. Thay vào đó, hãy thư giãn bằng cách đọc sách, thiền, viết nhật ký hoặc nghe những âm thanh ASMR nhẹ nhàng giúp xoa dịu tâm trí.
Tương tự, hãy cố gắng kiềm chế mong muốn kiểm tra điện thoại ngay khi vừa thức dậy. Bắt đầu ngày mới với màn hình thường kích hoạt căng thẳng và tư duy phản ứng. Thay vào đó, hãy tạo một thói quen buổi sáng ưu tiên sự tỉnh thức – giãn cơ, nhâm nhi cà phê hoặc lên kế hoạch cho ngày của bạn. Những thói quen đơn giản này có thể giúp bạn cảm thấy thư thái và tập trung hơn suốt cả ngày, cải thiện sức khỏe tinh thần đáng kể.
6. Tạm Nghỉ Sử Dụng Mạng Xã Hội Định Kỳ
Việc từ bỏ mạng xã hội hoàn toàn gần như là điều không thể đối với hầu hết chúng ta, nhưng chúng ta cũng đều nhận thức được những hậu quả tiêu cực của nó. Giải pháp là gì? Hãy tạm nghỉ một tháng. Cam kết không mở bất kỳ ứng dụng mạng xã hội nào trong suốt một tháng và tự thưởng cho mình vào ngày đầu tiên của tháng tiếp theo. Bằng cách này, nó sẽ giống như một mục tiêu cần chinh phục hơn là một hình phạt.
Nhiều người nhận thấy việc xóa ứng dụng không thực sự hiệu quả vì họ thường tải lại chúng trong vòng một tuần. Thay vào đó, hãy cân nhắc ẩn các ứng dụng này khỏi ngăn kéo ứng dụng và màn hình chính để tránh bị cám dỗ mở chúng. Quan trọng hơn, hãy lên kế hoạch trước xem bạn sẽ sử dụng khoảng thời gian trống này như thế nào, bởi vì bạn rất dễ tái nghiện nếu không có việc gì để làm và cảm thấy buồn chán. Bạn có thể dành nhiều thời gian hơn ở phòng tập, bắt đầu một công việc phụ, lên kế hoạch cho một chuyến đi hoặc dọn dẹp nhà cửa.
7. Cân Nhắc Các Lựa Chọn Thay Thế “Kém Thông Minh”
Nhiều lúc, chúng ta mua một số thiết bị với suy nghĩ rằng chúng sẽ giúp thay đổi hành vi của mình, nhưng trên thực tế thì không. Chẳng hạn, việc mua một chiếc đồng hồ thông minh sẽ không đột nhiên khiến bạn có động lực tập thể dục nếu bạn đã tránh né nó bấy lâu nay. Thay vào đó, nó sẽ chỉ khiến bạn cảm thấy tội lỗi vì trì hoãn và liên tục nhắc nhở khi bạn không đạt được mục tiêu tập luyện của mình, gây thêm căng thẳng.
Hãy mua những thứ thực sự hữu ích tại thời điểm mua, chứ không phải dựa trên những cải thiện lối sống được kỳ vọng sau khi mua. Và nếu đó là mục tiêu, các thiết bị “kém thông minh” thông thường lại ít rắc rối hơn và rẻ hơn so với các lựa chọn thay thế thông minh của chúng.
Màn hình chính iPhone tối giản với các ứng dụng cơ bản như Email, Tin nhắn và Lịch, tượng trưng cho việc sống tối giản với công nghệ và giảm phụ thuộc vào các thiết bị thông minh
Cá nhân tôi, các thiết bị và thiết bị gia dụng thông minh chưa bao giờ thực sự hữu ích mà thay vào đó lại có xu hướng gây ra một cảm giác bất an nhất định, chủ yếu do lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật. Nhiều thiết bị nhà thông minh thu thập dữ liệu về thói quen, vị trí và sở thích của bạn, điều này có thể tạo ra cảm giác bị “theo dõi” hoặc giám sát.
Tôi không cần tủ lạnh của mình phải học thói quen ăn uống của tôi, và khóa cửa thông minh không có ý nghĩa gì đối với tôi vì một tên trộm có nhiều khả năng đập vỡ cửa sổ để vào nhà hơn là mất công hack khóa thông minh của bạn. Vấn đề là việc phụ thuộc quá mức vào các thiết bị thông minh có thể khiến bạn gặp phải các lỗ hổng bảo mật và gây thêm gánh nặng tinh thần không cần thiết.
Tình trạng mệt mỏi công nghệ là rất phổ biến, và việc không chú ý đến nó có thể dẫn đến tình trạng kiệt sức. Bảy giải pháp trên là những gợi ý thiết thực giúp bạn xây dựng mối quan hệ lành mạnh hơn với công nghệ, bảo vệ sức khỏe số và tinh thần của bản thân. Hãy thử áp dụng những phương pháp này để tìm ra điều phù hợp nhất với lối sống của bạn, từ đó tận hưởng những lợi ích của công nghệ mà không bị nó chi phối. Bạn có kinh nghiệm hay mẹo nào để cân bằng với công nghệ không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
