Trong hành trình tìm kiếm năng suất tối đa, chúng ta thường nghe về những lời khuyên quen thuộc như phương pháp Pomodoro, kỹ thuật time-blocking, lập danh sách việc cần làm từ đêm hôm trước hay thức dậy sớm để có khởi đầu thuận lợi. Tuy nhiên, đối với không ít người, những phương pháp truyền thống này có thể không mang lại hiệu quả như mong đợi. Đôi khi, những thủ thuật tưởng chừng “kỳ lạ” hoặc không theo lối mòn mới chính là chìa khóa giúp bạn mở khóa tiềm năng tập trung và làm việc hiệu quả thực sự. Bài viết này sẽ chia sẻ 7 bí quyết tăng năng suất độc đáo mà một nhà báo công nghệ đã trải nghiệm và chứng minh được hiệu quả bất ngờ, giúp bạn tìm thấy nguồn cảm hứng mới để vượt qua sự trì hoãn và đạt được mục tiêu công việc, học tập.
1. Khóa Điện Thoại Trong Tủ và Nhờ Người Thân Giữ Chìa Khóa
Dù là học bài hay làm việc, chiếc điện thoại luôn là cám dỗ khó cưỡng. Chỉ một “giây” lướt TikTok hay Instagram cũng đủ khiến vài giờ trôi qua mà bạn không hay biết. Tệ hơn nữa, cảm giác lãng phí thời gian có thể dẫn đến suy nghĩ bỏ cuộc, để mọi thứ sang ngày mai. Đây là một vòng lặp phổ biến mà nhiều người mắc phải.
Ban đầu, tôi thử đặt điện thoại ra xa tầm mắt, hy vọng sự lười biếng sẽ ngăn cản tôi với lấy nó. Nhưng thực tế, tôi chỉ “lười có chọn lọc” và sẵn sàng đứng dậy để kiểm tra điện thoại. Sau đó, tôi thử dùng các ứng dụng giới hạn thời gian sử dụng màn hình, nhưng với tư cách là một người làm việc trong lĩnh vực công nghệ, tôi luôn tìm được cách lách luật để bỏ qua các giới hạn này.
Giải pháp cuối cùng của tôi là loại bỏ hoàn toàn sự phân tâm, ít nhất là tạm thời. Tôi bỏ điện thoại vào tủ, khóa lại, rồi đưa chìa khóa cho một thành viên trong gia đình. Tôi dặn họ không được trả lại chìa khóa dù tôi có nói gì hay làm gì. Mẹ tôi luôn nói rằng điện thoại di động là sự phân tâm lớn nhất thời đại, và bà đã đúng một phần. Với quan điểm đó của mẹ, tôi biết mình hoàn toàn có thể tin tưởng bà trong nhiệm vụ này.
Thời gian học tập hiển thị trên iPad cùng ghi chú xung quanh để tăng năng suất học tập
2. Nghe Nhạc Nền Trò Chơi Điện Tử Khi Làm Việc Hoặc Học Tập
Nhiều người tìm đến các bản nhạc Lo-Fi, tiếng ồn trắng (white noise) hay các âm thanh tự nhiên như tiếng mưa, sóng biển để tập trung. Tuy nhiên, tôi lại không phải là fan của những thể loại này vì chúng dễ khiến tôi buồn ngủ. Thay vào đó, tôi chọn nghe nhạc nền từ các trò chơi điện tử, và không phải là những bản nhạc nhẹ nhàng hay ambient đâu nhé. Tôi đang nói đến những bản nhạc sôi động như soundtrack của Subway Surfers!
Tại sao không thử những giai điệu đối lập hoàn toàn với sự yên bình? Đôi khi, một “cú hích adrenaline” chính là thứ tôi cần để duy trì sự tỉnh táo và tập trung cao độ. Năm ngoái, tôi có vài kỳ thi quan trọng và tôi không hề phóng đại khi nói rằng mình đã nghe nhạc Subway Surfers suốt cả ngày. Kết quả là bản nhạc này đã trở thành bài hát được nghe nhiều nhất của tôi trên Spotify Wrapped, và tôi vẫn chưa hết ngượng vì điều đó. Dù có vẻ kỳ lạ, thủ thuật năng suất này chắc chắn đã giúp tôi đạt được điểm số mong muốn trong các kỳ thi.
3. Mang Giày Khi Ở Nhà Để Duy Trì “Chế Độ Làm Việc”
Sau một ngày học tập hay làm việc mệt mỏi, nơi tôi muốn đến nhất là căn phòng của mình. Dù có hàng tá deadline đang chờ, tôi vẫn thích giải quyết chúng ở nhà hơn là đến thư viện hay quán cà phê. Tuy nhiên, ngay khi về đến nhà, tôi thường muốn thay ngay bộ đồ ngủ thoải mái, và chỉ vài phút sau, chiếc giường đã gọi tên tôi. Một giấc ngủ ngắn (power nap) nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng nó chưa bao giờ hiệu quả với tôi, và một khi đã ngủ say, rất khó để đánh thức tôi dậy.
Để tránh những giấc ngủ ngắn không mong muốn, tôi phải tìm một giải pháp trung gian để “đánh lừa” bản thân vẫn đang trong “chế độ làm việc”. Đối với tôi, cách dễ nhất là giữ nguyên giày khi ở nhà! Không phải dép đi trong nhà, mà là những đôi giày bạn thường mang ra ngoài. Đã có lúc tôi làm việc trong bộ đồ ngủ nhưng vẫn đi giày cao gót, và sự kết hợp kỳ lạ đó bằng cách nào đó đã giúp tôi tỉnh táo và làm việc năng suất hơn.
Nếu bạn có thói quen trang điểm, một mẹo tương tự là đừng tẩy trang cho đến khi hoàn thành công việc. Bí quyết ở đây chỉ đơn giản là đánh lừa bộ não của bạn rằng ngày vẫn chưa kết thúc, ngay cả khi bạn đã ở nhà.
4. Giải Thích Các Khái Niệm Cho “Khán Giả Tưởng Tượng”
Mặc dù thủ thuật này có vẻ không quá kỳ lạ so với những mẹo khác, nhưng tôi khá bất ngờ khi biết rất ít người có thói quen giải thích mọi thứ cho một “khán giả tưởng tượng”. Điều đặc biệt là phương pháp này thực sự được khoa học chứng minh.
Đây về cơ bản là một phương pháp của kỹ thuật chủ động gợi nhớ (active recall) – một kỹ thuật học tập khuyến khích bạn chủ động truy xuất thông tin từ bộ nhớ thay vì chỉ đọc lại ghi chú một cách thụ động. Active recall giúp củng cố trí nhớ và cải thiện khả năng ghi nhớ dài hạn. Mặc dù thẻ ghi nhớ (flashcards) là một trong những cách tốt nhất để sử dụng active recall, nhưng đôi khi nó có thể trở nên nhàm chán và lặp đi lặp lại. Một cách hay để đổi mới (mà vẫn thực hành active recall) là đóng ghi chú lại và tự giảng lại mọi thứ bạn đã học cho người khác.
Chim cánh cụt nhồi bông bên cạnh MacBook, minh họa phương pháp học bằng cách giải thích cho khán giả tưởng tượng
Khi các em gái tôi còn nhỏ, tôi thường bắt chúng ngồi nghe tôi giải thích sự khác biệt giữa liên kết cộng hóa trị và ion. Giờ chúng đã lớn hơn, việc bắt chúng nghe tôi giảng bài chỉ vì lợi ích của tôi là không dễ chút nào! Vì vậy, tôi phải sáng tạo hơn… Tôi bắt đầu giải thích những gì mình đang học cho một “khán giả tưởng tượng”. Đôi khi, tôi nhắm mắt và giả vờ mình là một giáo viên, những lúc khác tôi lại giảng bài cho những con thú nhồi bông của mình! Tôi cũng đã “dạy” nhiều chủ đề cho những thú cưng mà tôi từng nuôi trong nhiều năm. Nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng nó thực sự hiệu quả.
5. Biến Ghi Chú Thành Bài Hát Hoặc Các Câu Ghi Nhớ (Mnemonics) Độc Đáo
Đôi khi, dù tôi có làm gì đi nữa, vẫn có một số thông tin cứ mãi không chịu “dính” vào não tôi. Phút trước tôi nhớ, phút sau lại quên mất. Đối với các khái niệm cần nắm vững, việc giải thích cho khán giả tưởng tượng rất hiệu quả. Nhưng việc ghi nhớ các thuật ngữ cụ thể lại là một cuộc chiến hoàn toàn khác. May mắn thay, biến những điều đó thành bài hát hoặc các câu ghi nhớ (mnemonics) chưa bao giờ khiến tôi thất vọng. Bài hát hoặc câu ghi nhớ càng kỳ lạ, tôi càng nhớ lâu hơn.
Trong kỳ thi GCSE của tôi, tôi cần nhớ tên các con sông quan trọng ở đất nước mình: Jhelum, Sutlej, Swat, Ravi, Hub, Chenab, Kabul, Chitral, Dasht, Hingol, Zhob, Indus và Mula. Nghe có vẻ lạ phải không? Tôi của tuổi 16 cũng nghĩ vậy. Thế là, tôi quyết định dùng Justin Bieber, Selena Gomez, Kim Kardashian và Zayn Malik để ghi nhớ! Đây là câu ghi nhớ tôi đã dùng (mà đến tận bây giờ tôi vẫn nhớ):
Justin said Selena rejected him, so he called Kim. Chaotic drama happened. Zayn intensely meditated.
(Justin nói Selena từ chối anh ấy, nên anh ấy gọi Kim. Drama hỗn loạn xảy ra. Zayn thiền định một cách mãnh liệt.)
Nếu bạn thích ca hát, hãy biến nó thành một bài hát với ca từ kỳ lạ nhất có thể. Việc nhớ lại lời bài hát có thể hơi ngượng ngùng trong phòng thi, nhưng hãy nhớ, điểm số của bạn đang bị đe dọa đấy.
6. Gửi Một Tin Nhắn “Rủi Ro”
Nếu bạn không muốn khóa điện thoại trong tủ, tôi có một cách khác (gần như luôn đảm bảo hiệu quả) để giúp bạn tránh xa chiếc điện thoại. Nếu bạn có một suy nghĩ đã giữ kín bấy lâu, một lời thú nhận muốn gửi đi, một tin nhắn bạn ngần ngại chia sẻ, hay đơn giản là một tin nhắn “rủi ro” nói chung, bạn có thể tận dụng nó để làm lợi thế cho mình.
Hãy gửi tin nhắn đó ngay trước khi bạn cần tập trung vào một nhiệm vụ. Mỗi khi tôi gửi một tin nhắn “rủi ro”, dù đó không phải là điều gì quá đáng sợ, tôi vẫn luôn tránh cầm điện thoại lên, vì sợ những gì người nhận có thể nói! Vì vậy, hãy dành một tin nhắn “rủi ro” bạn cần gửi cho thời điểm bạn cần tập trung vào một nhiệm vụ nào đó.
7. Quay Video Làm Việc Bằng Chế Độ Tua Nhanh Thời Gian (Time-Lapse)
Nếu bạn muốn giữ điện thoại ngay bên cạnh mình khi tập trung vào công việc, và cũng không có tin nhắn “rủi ro” nào cần gửi, thì một cách kỳ lạ khác để duy trì sự tập trung là quay video tua nhanh thời gian (time-lapse) về quá trình làm việc của bạn. Vì tất cả các điện thoại hiện đại đều có chế độ time-lapse tích hợp, bạn không cần bất kỳ thiết bị bổ sung hay ứng dụng bên thứ ba nào.
Chỉ cần đặt điện thoại lên, chuyển sang chế độ Time-Lapse trong ứng dụng Camera mặc định của thiết bị, và bắt đầu làm việc. Khi biết rằng việc quay phim sẽ tạo ra một video tua nhanh về tất cả nỗ lực của mình, tôi luôn có động lực để tiếp tục cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ.
Bàn làm việc với MacBook, iPad và điện thoại, thiết bị có thể dùng để quay video time-lapse giúp tăng năng suất
Nếu những phương pháp tăng năng suất truyền thống không hiệu quả với bạn, hãy thử một vài thủ thuật “kỳ lạ” mà tôi đã chia sẻ ở trên. Tính chất độc đáo của chúng có thể khiến bạn ngần ngại, nhưng đừng vội bỏ qua cho đến khi bạn đã thử chúng một cách công bằng. Ai biết được, bạn có thể tìm thấy một phương pháp thực sự “ăn khớp” và thay đổi cách bạn làm việc, học tập. Hãy khám phá thêm những bí quyết tối ưu hiệu suất và công nghệ hữu ích khác tại Thuthuathot.com, và đừng quên chia sẻ kinh nghiệm của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
