Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sửa chữa máy tính và “tự tay” vọc vạch phần cứng, tôi hiểu rõ tầm quan trọng của một bộ công cụ chất lượng. Mặc dù bộ dụng cụ của mỗi người có thể khác nhau, nhưng dưới đây là 8 công cụ cốt lõi mà tôi luôn sử dụng mỗi khi khắc phục sự cố máy tính, và chúng chắc chắn cũng sẽ là trợ thủ đắc lực cho bạn.
8. Bộ Tua Vít Đa Năng: Nền Tảng Của Mọi Công Việc Sửa Chữa PC
Bộ tua vít chính xác kèm dụng cụ nạy cho sửa chữa điện tử.
Một bộ tua vít chất lượng cao là xương sống của mọi công việc sửa chữa máy tính. Cho dù bạn đang mở vỏ máy, tháo rời các linh kiện hay lắp ráp mọi thứ trở lại, tua vít luôn là dụng cụ không thể thiếu. Vì lẽ đó, đây là một trong những công cụ đầu tiên mà bạn nên có trong bộ dụng cụ sửa chữa PC của mình.
Khi lựa chọn tua vít để sửa máy tính, tôi khuyên bạn nên chọn một bộ tua vít chính xác với nhiều loại đầu vít khác nhau. Cá nhân tôi sử dụng một bộ tua vít đa năng và nó đã giúp tôi tiết kiệm vô số giờ bằng cách loại bỏ nhu cầu phải tìm xem nên mang theo loại đầu vít nào cho từng công việc. Ngoài bộ tua vít chính xác này, hãy đảm bảo có thêm một tua vít Phillips PH2 tiêu chuẩn và một tua vít dẹt để mở các vỏ máy lớn hơn.
Một số tính năng hữu ích khác mà bạn nên tìm kiếm khi mua bộ tua vít là nam châm hóa để dễ dàng xử lý ốc vít, một đầu nối linh hoạt để tiếp cận các vị trí khó chạm tới và một bộ dụng cụ nạy để tách các bộ phận được gắn chặt hoặc dán keo.
7. Kìm Đa Năng: Cắt, Tuốt và Kéo Dây Hiệu Quả
Kìm đa năng với chức năng kìm và cắt dây, dùng trong sửa chữa điện tử.
Mọi bộ dụng cụ sửa chữa PC đều cần một công cụ đáng tin cậy để cắt, tuốt, xoắn và kéo dây cáp. Cá nhân tôi thấy rằng một chiếc kìm đa năng tích hợp kìm cắt dây, kìm thường, dao và kéo đã đáp ứng mọi nhu cầu của mình khi làm việc với máy tính. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là tôi không sửa máy tính mỗi ngày. Nếu bạn có ý định thực hiện công việc này như một nghề phụ hoặc toàn thời gian, bạn sẽ làm việc hiệu quả hơn nhiều với một bộ kìm cắt cạnh, kìm tuốt dây, dao tiện ích và kìm mũi nhọn. Tôi thích sự đơn giản, nên chỉ gắn bó với những gì tôi mang theo hàng ngày.
6. USB Flash Drive: “Cứu Tinh” Khi Hệ Thống Gặp Sự Cố
Ổ đĩa USB flash dùng để chứa công cụ chẩn đoán và hệ điều hành cho sửa chữa máy tính.
Một trong những lý do phổ biến khiến máy tính ngừng hoạt động là do các bản cập nhật. Khi các nhà phát triển tung ra các bản vá bảo mật, thêm tính năng mới hoặc cung cấp các bản sửa lỗi, việc cập nhật phần mềm là điều tự nhiên. Vấn đề là đôi khi những bản cập nhật này lại có thể làm hỏng hệ thống của bạn.
Để khắc phục sự cố, tôi sử dụng USB flash drive để cài đặt các bản cập nhật thủ công, cài đặt lại phiên bản hệ điều hành ổn định hoặc flash BIOS trên bo mạch chủ. Tôi luôn mang theo hai ổ USB 32GB: một để lưu trữ firmware và các tiện ích chẩn đoán, còn ổ kia được nạp sẵn một phiên bản Windows 11 ổn định.
Tôi không khuyên bạn sử dụng ổ cứng ngoài vì bạn chỉ có thể nạp một hệ điều hành tại một thời điểm, điều này sẽ lãng phí tất cả không gian còn lại. Vì USB flash drive hiện nay tương đối rẻ, bạn có thể muốn mang theo nhiều ổ hơn – có thể là cho Windows 10, một bản phân phối Linux hoặc các phần mềm khác mà bạn có thể cần. Tôi chỉ dùng hai ổ vì đó là tất cả những gì tôi từng cần. Nếu bạn chọn mang nhiều USB, hãy đảm bảo dán nhãn cho chúng.
5. Đồng Hồ Vạn Năng (Multimeter): Chẩn Đoán Chính Xác Các Lỗi Điện Tử
Đồng hồ vạn năng kỹ thuật số với chức năng True RMS và tự động dải đo.
Đôi khi, việc kiểm tra bằng mắt thường và các đèn báo không đủ để chẩn đoán một chiếc PC bị hỏng. Đã có những lúc tôi phải đối phó với dây kết nối bị đứt, linh kiện không hoạt động và các bộ phận không rõ nguồn gốc mà không tuân theo hành vi tiêu chuẩn. Để chẩn đoán những vấn đề này, tôi thường dựa vào đồng hồ vạn năng để đo điện áp, dòng điện và kiểm tra thông mạch.
Tôi thích sử dụng đồng hồ vạn năng kỹ thuật số có màn hình đèn nền, chức năng tự động dải đo (auto-ranging) và True RMS (Root Mean Square). Chức năng tự động dải đo cho phép tôi nhanh chóng đo điện áp và điện trở mà không cần cài đặt các dải cụ thể. Màn hình đèn nền đặc biệt hữu ích khi làm việc ở những khu vực thiếu sáng. Và mặc dù RMS không thiết yếu cho việc sửa chữa PC, nhưng nó rất hữu ích khi chẩn đoán ổ cắm điện tường, dây nối dài và bộ chuyển đổi phích cắm – những thứ rất có thể là nguyên nhân gây ra sự cố.
Một số người có thể bị e ngại bởi thiết bị này, nhưng đồng hồ vạn năng cải thiện đáng kể khả năng khắc phục sự cố. Vì vậy, nếu có thời gian, tôi khuyên bạn nên tìm hiểu cách sử dụng đồng hồ vạn năng.
4. Bình Xịt Khí Nén: Giải Pháp Hiệu Quả Để Làm Sạch PC
Bình xịt khí nén với các đầu nối bàn chải để làm sạch bụi trong linh kiện máy tính.
Bụi bẩn và mảnh vụn có thể âm thầm tàn phá PC của bạn bằng cách gây ra hiện tượng quá nhiệt và có thể là chập điện. Trong nhiều năm qua, tôi đã “sửa chữa” thành công các hệ thống chỉ đơn giản bằng cách làm sạch các linh kiện như quạt làm mát, khe thông gió và PCB (Bo Mạch In).
Hút bụi thiết bị là một trong những sai lầm lớn nhất mà mọi người mắc phải khi vệ sinh PC. Lực hút mạnh và việc phải đưa đầu hút gần các linh kiện nhạy cảm có thể khiến các bộ phận nhỏ bị lỏng ra, tạo ra tĩnh điện có hại hoặc đẩy bụi vào những không gian khó tiếp cận. Vì lý do này, tôi luôn chọn bình xịt khí nén áp suất cao có thể dễ dàng tiếp cận những không gian chật hẹp. Tôi khuyên bạn nên chọn loại có các cài đặt áp suất khác nhau để bạn có thể nhẹ nhàng với PCB và sử dụng toàn bộ lực cho quạt làm mát và các tấm lọc bụi.
3. Mỏ Hàn: Sửa Chữa Mối Nối và Dây Điện Bị Hỏng
Mỏ hàn điện kèm cuộn thiếc và kem hàn, dụng cụ thiết yếu cho sửa chữa điện tử.
Bạn có thể sẽ không thực hiện các sửa chữa cấp độ bo mạch phức tạp bằng mỏ hàn, nhưng nó rất tiện dụng để khắc phục các vấn đề hao mòn phổ biến. Tôi thường sử dụng nó để nối lại các đầu nối bị lỏng, làm lại các mối hàn bị đứt và nối hai sợi dây lại với nhau. Chắc chắn, bạn có thể xoắn các sợi dây cáp bị đứt và quấn băng keo điện, nhưng đó không phải là một giải pháp đáng tin cậy về lâu dài.
Hầu hết mọi loại mỏ hàn đều có thể sử dụng được, nhưng tôi khuyên bạn nên dùng trạm hàn có thể điều chỉnh nhiệt độ cho hầu hết mọi người. Để tiện lợi hơn khi di chuyển, có những loại mỏ hàn lập trình được chạy bằng sạc dự phòng có tính năng PD (Power Delivery). Ngoài ra, đừng quên mang theo một mũi hàn loại “K” hoặc “BC2” thông dụng và một mũi hàn hình nón loại “I” để ứng dụng tinh vi hơn. Nếu bạn chưa từng hàn bao giờ, tôi khuyên bạn nên bắt đầu học hàn ngay bây giờ, vì đây là một trong những kỹ năng thiết yếu nhất để sửa chữa máy tính và các thiết bị điện tử khác.
2. Đèn Đeo Đầu (Headlamp): Chiếu Sáng Tối Ưu Mọi Góc Khuất
Đèn đeo đầu với độ hoàn màu cao (CRI) và chức năng chiếu tỏa rộng, thích hợp cho kỹ thuật viên.
Làm việc trong không gian thiếu sáng là một thách thức, đặc biệt khi làm việc với PC. Đó là lý do tại sao tôi luôn mang theo một chiếc đèn đeo đầu. Tôi thích đèn đeo đầu hơn đèn pin thông thường nhiều vì chúng giúp tôi rảnh cả hai tay mà không cần ai đó cầm đèn.
Ngay cả trong một căn phòng đủ ánh sáng, ánh sáng đèn trần cố định cũng không thể chiếu tới một số bộ phận nhất định của PC. Nheo mắt có lẽ có thể chấp nhận được khi lắp ráp PC, nhưng không có đủ ánh sáng trong quá trình kiểm tra bằng mắt thường có thể khiến bạn bỏ lỡ nguồn gốc của vấn đề.
Đó là lý do tại sao tôi nghĩ một chiếc đèn đeo đầu tốt là thiết yếu để sửa chữa PC. Nếu bạn định mua một chiếc, tôi khuyên bạn nên chọn một mẫu có chỉ số CRI (Color Rendering Index) cao, chế độ chiếu tỏa (floodlight) và độ sáng có thể điều chỉnh. Chỉ số CRI cao giúp dễ dàng phân biệt màu sắc hơn, chế độ chiếu tỏa cung cấp ánh sáng mềm mại, đều hơn, và độ sáng điều chỉnh cho phép bạn có được lượng ánh sáng vừa đủ cho công việc.
1. Thảm Silicone: Trợ Thủ Đắc Lực Giúp Sắp Xếp Linh Kiện và Chống Tĩnh Điện
Thảm silicone có các ngăn tích hợp để sắp xếp ốc vít và linh kiện trong quá trình sửa chữa máy tính.
Tôi đã học được rằng việc sử dụng một tấm thảm silicone giúp việc sửa chữa PC bớt khó chịu hơn rất nhiều. Khi mới bắt đầu, tôi tháo rời mọi thứ rất nhanh, nhưng việc lắp ráp lại luôn là một cực hình. Tôi thường xuyên phải nheo mắt nhìn một đống ốc vít lẫn lộn. Tua vít của tôi cứ lấy nhầm ốc, nên tôi phải tự tay phân loại chúng. Cuối cùng, tôi dùng nhầm ốc vào các lỗ có đường kính tương tự, và khi xong việc, tôi có một lỗ ốc trống và vài con ốc thừa không biết thuộc về đâu.
Kể từ khi tôi bắt đầu sử dụng thảm silicone, việc lắp ráp đã trở nên dễ dàng hơn nhiều. Giờ đây tôi có thể sắp xếp ốc vít theo kích thước và loại, đặt chúng vào các ngăn tích hợp. Không còn phải đoán xem con ốc nào vào đâu nữa, và không còn sự bực bội vì ren không khớp hoặc thiếu ốc vít. Tấm thảm này cũng giúp các linh kiện nhỏ không bị lăn khỏi bàn, và thậm chí còn bổ sung một chút khả năng bảo vệ chống tĩnh điện. Đây là một trong những công cụ mà tôi không nghĩ mình cần – cho đến khi tôi bắt đầu sử dụng nó.
Đây là những công cụ mà tôi luôn có trong bộ dụng cụ sửa chữa PC của mình. Với 8 vật phẩm này, bạn sẽ có mọi thứ cần thiết để khắc phục và sửa chữa hầu hết các vấn đề máy tính. Mặc dù đây không phải là danh sách đầy đủ tất cả các công cụ tôi sử dụng, nhưng nó là bộ cốt lõi mà tôi luôn dùng khi sửa chữa đồ điện tử. Vì vậy, hãy tự do mở rộng và lắp ráp một bộ dụng cụ hoàn toàn phù hợp với nhu cầu của bạn.
