Xây dựng một bộ máy tính cá nhân (PC) có khả năng đáp ứng tốt các nhu cầu trong tương lai (“future-proof”) thường được cho là phải cực kỳ tốn kém, bởi lẽ nhiều người tin rằng nó đòi hỏi việc nhồi nhét những linh kiện đắt tiền nhất vào trong thùng máy. Tuy nhiên, với một chút nghiên cứu và những lựa chọn công nghệ thông minh, bạn hoàn toàn có thể tự xây dựng một chiếc PC mà không cần phải nâng cấp trong ít nhất 5 năm tới, mà vẫn tối ưu chi phí hiệu quả. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn những mẹo chọn linh kiện quan trọng để có được một hệ thống PC bền bỉ và hoạt động ổn định qua nhiều năm.
5. Chọn RAM Thế Hệ Mới Nhất
DDR5 hiện là thế hệ RAM mới nhất trên thị trường. Trong khi thế hệ tiếp theo, DDR6, dự kiến sẽ ra mắt người tiêu dùng vào năm 2026, thì DDR4 – phiên bản tiền nhiệm – đang dần được loại bỏ. Tôi vẫn nhớ khi tự build chiếc PC đầu tiên của mình vào năm 2016; mặc dù DDR4 đã là thế hệ mới nhất, DDR3 vẫn tràn ngập thị trường. May mắn thay, tôi đã quyết định chọn RAM DDR4 dù có thể tiết kiệm được một khoản tiền nếu chọn DDR3.
Thanh RAM DDR5 được xếp chồng lên nhau, minh họa cho bộ nhớ thế hệ mới
Nhờ quyết định then chốt đó, tôi đã giữ hai thanh RAM Corsair Vengeance LPX 2x4GB DDR4 cho đến năm 2022, và chỉ bổ sung thêm hai thanh RAM tương tự vào năm 2020 khi nâng cấp lên 16GB để phục vụ công việc chỉnh sửa video. Giá RAM DDR5 vào năm 2022 thực sự rất cao, có khi lên tới 360 USD cho bộ Corsair Vengeance 2x16GB 5200MHz. Tuy nhiên, hiện tại, các bộ kit tương tự đã có giá dưới 100 USD.
Biểu đồ lịch sử giá RAM DDR5 cho thấy xu hướng giảm giá theo thời gian
Giá DDR5 sẽ tiếp tục giảm và DDR6 cũng sẽ mất một thời gian để được phổ biến rộng rãi. Do đó, DDR5 là lựa chọn hợp lý nhất nếu bạn muốn tránh lo lắng về việc nâng cấp trong tương lai gần. DDR5 mang lại tốc độ vượt trội, và tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng PC của bạn, dung lượng 32-64GB RAM DDR5 nhiều khả năng sẽ là quá đủ ngay cả khi DDR6 đã ra mắt.
4. Mua CPU và GPU Tốt Nhất Từ Thế Hệ Trước
Card đồ họa (GPU) thế hệ mới nhất luôn là linh kiện đắt đỏ nhất. Tuy nhiên, mỗi khi các sản phẩm mới ra mắt, sẽ có nhiều người dùng sẵn sàng nâng cấp và bán lại các card đồ họa cao cấp của thế hệ trước với giá thấp hơn đáng kể.
Tôi đã mua một chiếc GTX 1080Ti và Ryzen 9 3900x vào năm 2020 với giá 400 USD mỗi chiếc, ngay trước khi tình trạng thiếu hụt chip toàn cầu gây ra những đợt tăng giá điên cuồng. Hãy tìm kiếm các bài đánh giá về những GPU và CPU cao cấp tập trung vào yếu tố “giá trị trên hiệu năng” (value for money) ở phân khúc cao cấp. Việc quá chú trọng vào giá trị có thể đẩy bạn xuống phân khúc tầm trung, và những linh kiện này sẽ không bền bỉ bằng linh kiện cao cấp. Hãy để mắt đến các linh kiện đã qua sử dụng thuộc phân khúc cao cấp với mức giá tốt, lý tưởng nhất là khoảng 70% giá bán lẻ đề xuất (SRP) trở xuống.
Quạt tản nhiệt của card đồ họa GTX 1080 Ti, minh họa GPU thế hệ trước hiệu năng cao
Ví dụ, việc lựa chọn những linh kiện cao cấp như Nvidia RTX 3080 Ti và AMD Ryzen 9 7900x sẽ đảm bảo GPU và CPU của bạn đủ mạnh để xử lý các tựa game mới nhất và các chương trình nặng cho đến khi GPU ngừng được hỗ trợ driver. CPU không sử dụng driver độc lập nên chúng có tuổi thọ cao hơn nhiều — đặc biệt nếu bạn thường xuyên vệ sinh bo mạch chủ và thay keo tản nhiệt cho CPU để chúng không quá nhiệt và hỏng sớm.
3. Đừng Mua Bo Mạch Chủ Tốt Nhất
Mặc dù bạn đang mua những linh kiện tốt nhất của thế hệ trước, điều đó không có nghĩa là chúng cần phải được lắp đặt vào một chiếc bo mạch chủ (mainboard) cao cấp nhất để hoạt động.
Tuy nhiên, bạn cũng không nên chọn bo mạch chủ ở phân khúc thấp nhất, chẳng hạn như dòng AMD A-series hoặc Intel H-series. May mắn thay, các dòng bo mạch chủ tầm trung của Intel và AMD khá tương đồng về triết lý thiết kế, ví dụ như AMD AM5 B650 cho chip AMD và Intel LGA 1700 B760 cho chip Intel. Mặc dù vậy, không phải tất cả các bo mạch chủ dòng B-series đều giống nhau, và bạn nên tìm kiếm hai tính năng quan trọng sau đây.
Cần Đủ VRM Kèm Tản Nhiệt
Các module điều chỉnh điện áp (VRM) có nhiệm vụ cung cấp nguồn điện sạch và ổn định cho CPU và các linh kiện khác. Đây là một nhiệm vụ nặng nề và chúng có thể rất nóng, vì vậy bạn sẽ muốn những VRM có kèm theo các khối tản nhiệt để giúp làm mát chúng.
Nếu bo mạch chủ của bạn không có VRM chất lượng cao và không có đủ số lượng, CPU tiêu thụ nhiều điện năng của bạn sẽ không nhận được nguồn điện cần thiết. Không có quy tắc cứng nhắc về số lượng VRM chính xác, nhưng theo kinh nghiệm, bạn nên đặt mục tiêu có ít nhất 10 VRM. Bạn có thể đếm chúng bằng cách tìm các cuộn cảm (choke) – những khối lớn bao quanh CPU.
Bo mạch chủ MSI MEG Z790 với các module VRM được tô đỏ, thể hiện khu vực cấp nguồn cho CPU
Ví dụ, Intel Core i9 13900K có mức TDP (công suất tỏa nhiệt) lên tới 253W, một lượng điện năng cực kỳ lớn đối với một CPU. Để xử lý mức tiêu thụ điện năng cao này, bạn sẽ muốn kết hợp nó với một chiếc bo mạch chủ như MSI B760 Gaming với nhiều VRM và các khối tản nhiệt lớn.
Có Ít Nhất Bốn Khe Cắm RAM
Khi mua RAM, hãy cố gắng chỉ mua hai thanh với dung lượng RAM mong muốn của bạn. Hai thanh RAM sẽ sử dụng chế độ kênh đôi (dual-channel), và việc sử dụng cả bốn khe cắm không làm tăng tốc độ.
CPU Ryzen được lắp trên bo mạch chủ đã vệ sinh sạch sẽ, minh họa việc bảo dưỡng linh kiện
Hai thanh RAM mang lại cho bạn sự linh hoạt để bổ sung thêm trong tương lai mà không phải hy sinh hiệu năng ở hiện tại. Cấu hình 4x8GB không mang lại hiệu năng nhanh hơn 2x16GB (với cùng tốc độ xung nhịp), vì vậy việc mua 2x16GB như bộ Crucial 2x16GB sẽ tốt hơn. Bạn sẽ có hai khe trống để bổ sung thêm trong tương lai.
2. Chọn Nguồn (PSU) Uy Tín
Mặc dù không trực tiếp tăng hiệu năng cho PC của bạn, bộ nguồn (PSU – Power Supply Unit) lại là một linh kiện cực kỳ quan trọng đối với một bộ PC được xây dựng đúng cách.
Một PSU kém chất lượng có thể bị hỏng và kéo theo các linh kiện khác của bạn, hoặc tệ nhất là gây ra hỏa hoạn. Năm 2017, điều đầu tiên tôi nâng cấp trên chiếc PC của mình là PSU. Tôi đã chuyển từ một bộ nguồn 500W 80 PLUS Bronze giá rẻ sang một bộ SilverStone 600W 80 PLUS Silver. Tôi đã giữ nó cho mọi chiếc PC mà tôi từng có. Nó là linh kiện duy nhất còn sót lại từ chiếc PC ban đầu của tôi, mặc dù tôi khuyên bạn không nên giữ một bộ PSU quá 5 năm. Bạn cũng có thể tham khảo kênh PSUCircuit trên YouTube; kênh này thử nghiệm rất nhiều PSU về độ tin cậy, hiệu quả, độ ổn định và cả khả năng chịu đựng các dao động công suất lớn.
Để chọn PSU một cách phù hợp, tôi khuyên bạn nên sử dụng Công cụ tính công suất bộ nguồn PC và đặt mục tiêu ở mức cao hơn so với gợi ý. Luôn kiểm tra các bài đánh giá và mua từ một thương hiệu uy tín với chế độ bảo hành tốt.
1. Tiết Kiệm Tiền Bằng Cách Mua Linh Kiện Đã Qua Sử Dụng
Nhiều người ngại mua linh kiện đã qua sử dụng vì những rủi ro liên quan. Tuy nhiên, việc hiểu rõ các rủi ro có thể biến việc mua phần cứng PC cũ thành một lựa chọn tuyệt vời. Ví dụ, hãy thử mua linh kiện PC cũ từ một nhà cung cấp đáng tin cậy với các chính sách bảo đảm và đổi trả tốt. Các cửa hàng bán đồ cũ tốt nhất sẽ kiểm tra và đảm bảo phần cứng đạt yêu cầu trước khi gửi đi, vì vậy bạn có thể tin tưởng vào những gì mình mua.
Lắp đặt card đồ họa vào khe PCIe trên bo mạch chủ, minh họa quá trình lắp ráp PC
Các linh kiện PC phần lớn chỉ nằm yên trong thùng máy trên bàn làm việc, thực hiện công việc của nó hằng ngày. Trừ khi đó là một GPU được dùng để đào tiền điện tử (mà hiện nay cũng không còn phổ biến nữa), các linh kiện PC hiếm khi bị “stress” đến mức đột ngột hỏng hóc. Nếu bạn chỉ mua phần cứng của thế hệ trước, chúng sẽ không quá cũ đến mức bám đầy bụi và dễ bị quá nhiệt.
Nếu bạn lo lắng về tuổi thọ, bạn luôn có thể tra lại keo tản nhiệt cho GPU và mua một bộ tản nhiệt tốt cho CPU để giữ nhiệt độ ổn định. Tham gia các nhóm Facebook hoặc theo dõi các ưu đãi trên Facebook Marketplace và eBay, bạn sẽ dần tìm thấy những linh kiện PC tuyệt vời với giá cả phải chăng.
Với những hướng dẫn chi tiết về việc lựa chọn RAM thế hệ mới, tận dụng CPU và GPU đời trước, chọn bo mạch chủ thông minh, đầu tư vào nguồn điện chất lượng, và không ngại mua linh kiện đã qua sử dụng từ nguồn tin cậy, bạn hoàn toàn có thể xây dựng một chiếc PC mạnh mẽ, bền bỉ và “future-proof” trong ít nhất 5 năm mà không cần phải bỏ ra quá nhiều chi phí. Hãy áp dụng những lời khuyên này để có một trải nghiệm PC tuyệt vời và tiết kiệm! Nếu có bất kỳ kinh nghiệm hay câu hỏi nào, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới nhé.
