Sở hữu một chiếc máy tính Windows mới luôn mang lại cảm giác hào hứng. Tuy nhiên, trước khi bạn bắt đầu khám phá và sử dụng, có một vài cài đặt then chốt mà tôi luôn điều chỉnh. Việc này không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu suất, tăng cường quyền riêng tư mà còn cá nhân hóa trải nghiệm sử dụng ngay từ đầu, đảm bảo máy hoạt động trơn tru và hiệu quả nhất có thể.
1. Kích Hoạt Lịch Sử Clipboard Để Tăng Năng Suất
Theo mặc định, Windows chỉ ghi nhớ mục cuối cùng bạn đã sao chép. Điều này có thể đủ cho nhu cầu cơ bản, nhưng đối với những người thường xuyên làm việc với nhiều tác vụ cùng lúc như viết lách, nghiên cứu hay lập trình, nó thực sự hạn chế. Đó là lý do tại sao một trong những cài đặt đầu tiên tôi kích hoạt trên máy tính Windows mới là tính năng Lịch sử Clipboard.
Với Lịch sử Clipboard, Windows sẽ lưu trữ tới 25 mục gần nhất mà bạn đã sao chép, bao gồm cả văn bản và hình ảnh. Bất cứ lúc nào, bạn chỉ cần nhấn tổ hợp phím Windows + V để mở trình quản lý clipboard và chọn từ danh sách các mục đã sao chép. Tính năng này đã giúp tôi tiết kiệm vô số giờ tìm kiếm lại đường link hoặc đoạn văn bản mà tôi tưởng chừng đã mất. Điểm đặc biệt là khả năng đồng bộ các mục clipboard giữa các thiết bị và ghim những nội dung thường dùng để dễ dàng truy cập.
Tùy chọn ghim mục trong Lịch sử Clipboard của Windows 11, giúp người dùng lưu trữ nhanh các đoạn văn bản hay hình ảnh thường dùng.
2. Thay Đổi Ứng Dụng Mặc Định Theo Nhu Cầu
Thành thật mà nói, hầu hết các ứng dụng mặc định trên Windows đều hoạt động khá tốt với tôi. Tuy nhiên, không phải ứng dụng nào cũng vậy. Một trong những thay đổi đầu tiên tôi thực hiện là đặt trình duyệt mặc định từ Edge sang Chrome. Vì tôi cũng dùng Chrome trên điện thoại, việc này giúp đồng bộ dữ liệu duyệt web giữa các thiết bị dễ dàng hơn rất nhiều.
Một ứng dụng mặc định khác tôi thường thay đổi là trình phát đa phương tiện. Tôi ưa chuộng sử dụng VLC media player vì nó linh hoạt hơn nhiều và hỗ trợ một dải rộng các định dạng tệp. May mắn thay, Windows giúp việc thay đổi các ứng dụng mặc định trở nên cực kỳ đơn giản và nhanh chóng, nên quá trình này không mất nhiều thời gian.
Giao diện Cài đặt ứng dụng mặc định trên Windows 11, nơi người dùng có thể dễ dàng thay đổi các ứng dụng mặc định cho trình duyệt, trình phát media và nhiều loại tệp khác.
3. Gỡ Bỏ Bloatware Để Tăng Hiệu Suất
Cho dù là điện thoại hay laptop mới, việc gỡ bỏ các ứng dụng được cài đặt sẵn là điều tôi không bao giờ quên. Trên máy tính Windows, không chỉ Microsoft cài đặt bloatware; các nhà sản xuất thường cũng thêm vào bộ phần mềm không cần thiết của riêng họ.
Trong khi một số ứng dụng này có thể hữu ích, phần lớn chúng được thiết kế để quảng bá thương hiệu hoặc thúc đẩy người dùng đăng ký các dịch vụ mà tôi không cần (ví dụ như các bản dùng thử phần mềm diệt virus). Vấn đề là những ứng dụng này không chỉ chiếm dung lượng mà một số còn chạy ngầm, tiêu tốn tài nguyên hệ thống, làm hao pin và cuối cùng ảnh hưởng đến hiệu suất của máy tính. Để tránh điều này, tôi luôn đảm bảo gỡ bỏ mọi bloatware khỏi laptop Windows của mình.
4. Kiểm Soát Ứng Dụng Khởi Động Cùng Hệ Thống
Tôi cũng thích theo dõi và kiểm soát những ứng dụng nào được cấu hình để chạy khi Windows khởi động. Mặc dù một số ứng dụng—như dịch vụ lưu trữ đám mây hoặc ứng dụng bảo mật—là cần thiết, nhiều ứng dụng khác có thể được tắt một cách an toàn.
Ví dụ, tôi không cần Spotify, Microsoft Teams hay Steam phải tự động khởi động mỗi khi tôi bật máy tính. Các chương trình này có thể chờ cho đến khi tôi chọn mở chúng. Việc có quá nhiều ứng dụng chạy khi khởi động không chỉ làm chậm quá trình khởi động mà còn tiêu tốn tài nguyên hệ thống một cách không cần thiết.
Đó là lý do tại sao, sau khi cài đặt các ứng dụng cần thiết trên PC Windows mới của mình, tôi luôn xem xét danh sách các ứng dụng khởi động và tắt bất kỳ thứ gì không quan trọng đối với công việc của mình. Nếu gặp một ứng dụng không quen thuộc, tôi sẽ tìm kiếm nhanh trên mạng để hiểu mục đích của nó.
Thẻ Ứng dụng khởi động trong Task Manager của Windows 11, hiển thị danh sách các chương trình tự động chạy khi bật máy, giúp người dùng quản lý và tối ưu tốc độ khởi động.
5. Quản Lý Cài Đặt Quyền Riêng Tư Để Bảo Vệ Dữ Liệu
Theo mặc định, Windows thu thập một lượng đáng kể dữ liệu để “cải thiện” trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, tôi không thích việc cung cấp quá nhiều thông tin cá nhân, vì vậy tôi thường kiểm soát và điều chỉnh các cài đặt quyền riêng tư.
Chẳng hạn, Windows được thiết lập để thu thập dữ liệu chẩn đoán ngay khi xuất xưởng. Điều này bao gồm thông tin về việc sử dụng ứng dụng của tôi, hiệu suất hệ thống và thậm chí cả cách tôi tương tác với các tính năng khác nhau. Ngoài ra, tôi cũng không thích cách Microsoft sử dụng dữ liệu theo dõi quảng cáo để hiển thị quảng cáo cá nhân hóa.
Menu Chẩn đoán & phản hồi trong ứng dụng Cài đặt của Windows 11, cho phép người dùng kiểm soát dữ liệu chẩn đoán mà hệ điều hành thu thập để bảo vệ quyền riêng tư.
Tương tự như vậy, tôi luôn điều chỉnh nhiều cài đặt quyền riêng tư khác của Windows. Dù mất chút thời gian, nhưng điều đó mang lại sự yên tâm khi biết dữ liệu của mình không bị chia sẻ một cách không cần thiết.
6. Chặn Quảng Cáo Phiền Toái Trên Windows 11
Một trong những điều gây khó chịu nhất trên Windows 11 là sự xuất hiện tràn lan của quảng cáo, dường như chúng xuất hiện ở khắp mọi nơi. Từ các đề xuất cá nhân hóa trong menu Start đến biểu ngữ quảng cáo trên màn hình khóa, những quảng cáo này thực sự phiền phức. Đôi khi cảm giác như Windows đang liên tục cố gắng bán cho tôi thứ gì đó.
May mắn thay, việc loại bỏ những quảng cáo phiền toái này trên Windows 11 không quá khó khăn, vì vậy tôi luôn đảm bảo loại bỏ chúng ngay khi có thể.
7. Đặt Giới Hạn Sạc Pin Để Tăng Tuổi Thọ Laptop
Tuổi thọ pin là yếu tố cực kỳ quan trọng đối với bất kỳ thiết bị di động nào, và laptop Windows của tôi cũng không ngoại lệ. Để tối đa hóa tuổi thọ pin, tôi thường đặt giới hạn sạc pin và ngăn nó sạc đầy 100%. Điều này giúp giảm sự hao mòn và duy trì sức khỏe của pin về lâu dài.
Hầu hết các laptop hiện đại, đặc biệt là từ các thương hiệu như Lenovo, Dell và ASUS, đều đi kèm phần mềm tích hợp để giúp quản lý tình trạng pin. Ví dụ, laptop Lenovo của tôi có ứng dụng Lenovo Vantage, cho phép tôi đặt ngưỡng sạc. Khi pin đạt 80%, quá trình sạc sẽ dừng lại, giúp ngăn chặn tình trạng sạc quá mức.
Chế độ Bảo toàn Pin (Conservation Mode) trong ứng dụng Lenovo Vantage, giúp kéo dài tuổi thọ pin laptop bằng cách giới hạn mức sạc tối đa.
8. Kích Hoạt Tính Năng Khôi Phục Hệ Thống (System Restore)
Giống như bất kỳ hệ điều hành nào khác, Windows cũng dễ bị lỗi và các sự cố không lường trước. System Restore (Khôi phục Hệ thống) là một tính năng tiện dụng có thể giúp tôi đưa hệ thống trở lại trạng thái ổn định trước đó trong trường hợp có sự cố—cho dù đó là một bản cập nhật gây lỗi, một chương trình không tương thích, hay một lỗi hệ thống.
Vì một lý do nào đó, System Restore không được bật mặc định trên các thiết bị Windows 11, vì vậy tôi luôn đảm bảo tự mình kích hoạt nó ngay lập tức. Tính năng này hoạt động như một “tấm lưới an toàn”, mang lại sự yên tâm khi biết tôi có thể khôi phục hệ thống mà không cần cài đặt lại hoàn toàn Windows.
9. Cấu Hình Sao Lưu Dữ Liệu Quan Trọng
Ngay cả khi đã có System Restore và các công cụ khắc phục sự cố tích hợp của Windows, vẫn luôn có khả năng hệ thống của tôi gặp phải các vấn đề mà những phương pháp đó không thể khắc phục được. Đó là lý do tại sao việc có một bản sao lưu đáng tin cậy là điều cần thiết, đặc biệt trong trường hợp xảy ra thảm họa như hỏng ổ cứng hoặc vô tình mất các tệp quan trọng.
Để giữ an toàn cho các tệp quan trọng của mình, tôi sử dụng OneDrive. Tuy nhiên, thay vì sao lưu mọi thứ, tôi thích cấu hình cài đặt sao lưu và chỉ chọn những tệp và thư mục mà tôi thực sự cần.
Cài đặt sao lưu OneDrive trên Windows, cho phép người dùng tùy chỉnh các thư mục quan trọng để tự động đồng bộ hóa và bảo vệ dữ liệu trên đám mây.
Với tất cả các thay đổi và tinh chỉnh đã được thực hiện, việc thiết lập PC Windows mới của tôi có thể mất một chút thời gian, nhưng đây là một công việc chỉ cần làm một lần—và chắc chắn rất đáng giá. Vì vậy, nếu bạn vừa mua một chiếc máy tính Windows mới, đừng vội vàng sử dụng ngay. Hãy dành thời gian để điều chỉnh những cài đặt này để đảm bảo có được trải nghiệm mượt mà hơn, an toàn hơn và hiệu quả hơn.
