Trong kỷ nguyên số, việc duy trì quyền riêng tư và ẩn danh trực tuyến ngày càng trở nên khó khăn. Với nhiều năm sử dụng internet mỗi ngày, việc xóa bỏ hoàn toàn sự hiện diện trực tuyến của bản thân dường như là bất khả thi. Tuy nhiên, đừng lo lắng nếu bạn cũng đang gặp phải tình huống tương tự. Với thời gian và sự kiên trì, bạn hoàn toàn có thể từng bước xóa bỏ mình khỏi internet bằng cách ẩn giấu, xáo trộn và sử dụng các tài khoản công khai để đánh lừa mọi người, các nhà môi giới dữ liệu cũng như thuật toán. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một lộ trình chi tiết để bảo vệ quyền riêng tư và gia tăng tính ẩn danh trên không gian mạng.
Nắm Vững OSINT và Thực Hành OPSEC để Duy Trì Ẩn Danh
Bạn không thể đạt được trạng thái “người vô hình” trên mạng nếu thiếu kiến thức về OSINT (Open Source Intelligence – Tình báo Nguồn Mở) và OPSEC (Operational Security – An ninh Hoạt động). Để bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình, điều quan trọng là bạn phải hiểu cách các cá nhân, cơ quan và thuật toán thu thập dữ liệu về bạn.
OSINT Là Gì và Cách Thức Thu Thập Dữ Liệu Cá Nhân
OSINT đề cập đến các kỹ thuật và phương pháp được sử dụng để thu thập thông tin công khai. Bạn không nhất thiết phải thành thạo việc thực hiện OSINT (mặc dù điều đó sẽ rất hữu ích); chỉ cần biết các kỹ thuật phổ biến để thu thập dữ liệu cá nhân sẽ giúp ích rất nhiều cho OPSEC trực tuyến của bạn. Dưới đây là những kỹ thuật OSINT điển hình mà bạn cần nắm rõ:
- Quét Web và Nghiên cứu Công cụ Tìm kiếm: Tìm kiếm thông tin trên các trang web công khai, diễn đàn, blog và sử dụng các công cụ tìm kiếm tiên tiến.
- Hồ sơ Mạng xã hội: Phân tích thông tin cá nhân, bài đăng, tương tác và mối quan hệ trên các nền tảng mạng xã hội.
- Thông tin Địa lý (GEOINT): Sử dụng dữ liệu vị trí từ ảnh, video hoặc các bài đăng có gắn thẻ địa lý.
- Hồ sơ và Cơ sở dữ liệu Công khai: Tra cứu các tài liệu công khai như hồ sơ tòa án, thông tin doanh nghiệp, hoặc danh bạ điện thoại.
- Phân tích Hình ảnh và Video: Khai thác thông tin từ dữ liệu hình ảnh (ví dụ: biển số xe, chi tiết kiến trúc, siêu dữ liệu EXIF).
- Khám phá Địa chỉ Email và Tên người dùng: Tìm kiếm các địa chỉ email và tên người dùng liên quan đến bạn trên các trang web vi phạm dữ liệu, diễn đàn công khai.
OPSEC Cá Nhân: Các Thói Quen Bảo Mật Cần Thiết
Sau khi làm quen với OSINT, bạn sẽ hiểu rõ hơn về cách thực hiện OPSEC của riêng mình khi sử dụng internet. Trong ngữ cảnh này, OPSEC nói về việc áp dụng các kỹ thuật và phương pháp đảm bảo chúng ta duy trì ẩn mình trên internet. Do đó, mọi biện pháp phòng ngừa bạn thực hiện khi sử dụng internet đều có thể được coi là một phần của OPSEC cá nhân của bạn.
Dưới đây là một vài thói quen OPSEC yêu thích mà tôi sử dụng và thực sự khuyên dùng cho bất kỳ ai nghiêm túc về bảo mật trực tuyến của họ:
- Sử dụng Giao tiếp Mã hóa: Các ứng dụng như Signal và WhatsApp cung cấp mã hóa đầu cuối, giúp bảo vệ các cuộc trò chuyện của bạn khỏi bị chặn.
- Che giấu Siêu dữ liệu (Metadata): Trước khi chia sẻ ảnh hoặc tài liệu, hãy loại bỏ siêu dữ liệu có thể tiết lộ vị trí hoặc thông tin thiết bị. Các công cụ như ExifTool có thể giúp ích.
- Duyệt web Ẩn danh: Sử dụng các trình duyệt và dịch vụ tập trung vào quyền riêng tư như Tor và VPN. Điều này giúp che giấu địa chỉ IP và mã hóa lưu lượng truy cập của bạn.
- Sandboxing Ảo: Thực hiện các hoạt động có rủi ro về quyền riêng tư cao trên máy ảo (VM), hệ điều hành có thể khởi động trực tiếp từ USB, hoặc phần cứng chuyên dụng. Điều này tạo ra một môi trường biệt lập, bảo vệ hệ thống chính của bạn.
- Tham gia có Chọn lọc: Hãy thận trọng với bất kỳ tương tác mạng xã hội nào bạn thực hiện trực tuyến. Tránh tương tác với các bài đăng nếu không cần thiết. Điều này có vẻ hiển nhiên, nhưng tôi phải bổ sung vào danh sách để làm nổi bật tầm quan trọng của nó trong việc duy trì tính ẩn danh trên internet.
Có rất nhiều điều bạn có thể làm để nâng cao OPSEC trực tuyến của mình, nhưng đây là những điểm khởi đầu tốt nhất.
Người dùng ẩn danh duyệt web trên Reddit với biểu tượng ẩn danh
Xóa Bỏ Dấu Vết Dữ Liệu Cá Nhân Khỏi Internet
Khi cố gắng ẩn danh khi sử dụng web, điều đầu tiên bạn cần làm là xóa bỏ bất kỳ dữ liệu nào của bạn khỏi internet. Điều này sẽ bao gồm việc xóa các tài khoản trực tuyến cũ và không sử dụng, vô hiệu hóa thẻ (tag) trên mạng xã hội, yêu cầu các nhà môi giới dữ liệu xóa thông tin của bạn khỏi cơ sở dữ liệu của họ, xóa thông tin liên hệ và địa chỉ khỏi trang web cá nhân của bạn, v.v.
Xác Định và Xóa Các Thông Tin Công Khai
Mục tiêu ở đây là xóa, ẩn hoặc khóa bất kỳ dữ liệu nào của bạn mà bạn có thể tìm thấy trên internet. Hãy kiểm tra qua các công cụ tìm kiếm khác nhau và tìm kiếm tên cũng như tên người dùng của bạn để xem dữ liệu công khai có sẵn về bạn. Hãy xem xét Google, Firefox, Bing và các trang mạng xã hội có chức năng tìm kiếm như Facebook, Instagram, X (trước đây là Twitter), và bất kỳ mạng xã hội nào bạn có liên quan. Nếu có thể, hãy thử tìm kiếm với tư cách khách, bằng một tài khoản, và ở chế độ ẩn danh trên trình duyệt yêu thích của bạn.
Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng sự hiện diện trực tuyến của mình, hãy liệt kê tất cả các thông tin có thể liên quan đến bạn: đây là những mục tiêu của bạn. Tìm cách xóa chúng khỏi internet hoặc ít nhất là ẩn hoặc khóa chúng để ngăn chặn bất kỳ ai đào sâu hơn. Để quá trình này nhanh hơn và thuận tiện hơn nhiều, đây là một vài tính năng, công cụ và dịch vụ tôi khuyên dùng:
- Cài đặt Quyền riêng tư và Bảo mật Dữ liệu: Các nền tảng mạng xã hội thường cung cấp cài đặt quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu. Tôi sử dụng các cài đặt này để ẩn và khóa dữ liệu cá nhân của mình, vì vậy tôi không phải thủ công bỏ gắn thẻ và hủy thích/tim các bài đăng có thể liên quan đến tôi.
- Dịch vụ Gỡ bỏ Dữ liệu: Nếu việc tự mình từ chối các nhà môi giới dữ liệu cảm thấy quá sức, các dịch vụ như Incogni có thể giúp bạn làm điều đó.
- justdelete.me: Khi xóa các tài khoản cũ và không sử dụng, bạn có thể sử dụng một công cụ trực tuyến có tên justdeleteme để tìm bất kỳ tài khoản nào liên quan đến email của bạn.
Giai đoạn này sẽ tốn công và mất thời gian. Nó có thể mất vài ngày, vài tuần hoặc vài tháng, tùy thuộc vào lượng dữ liệu bạn đã cung cấp trong quá khứ.
Điện thoại hiển thị ứng dụng Facebook với tùy chọn vô hiệu hóa và xóa tài khoản, minh họa việc xóa dấu vết trực tuyến
Tạo Các Tài Khoản Mới An Toàn và Hoàn Toàn Ẩn Danh
Sau khi bạn đã xóa/ẩn/khóa thông tin cá nhân của mình trên internet, bạn có thể chọn không bao giờ sử dụng internet nữa hoặc làm như tôi – tạo các tài khoản ẩn danh và tài khoản không thể liên kết với bạn.
Bắt Đầu Với Email Riêng Tư
Khi thực hành OPSEC, trước tiên hãy tạo một địa chỉ email mới. Thay vì đăng ký Gmail hoặc Yahoo Mail, hãy tạo email từ các nhà cung cấp tập trung vào quyền riêng tư hơn. Tôi thích Proton Mail vì họ không yêu cầu số điện thoại để đăng ký và sử dụng. Tất nhiên, bạn luôn có thể thử đăng ký Gmail ẩn danh bằng cách sử dụng số điện thoại dùng một lần từ các ứng dụng cung cấp dịch vụ như vậy.
Tạo Tài Khoản Mạng Xã Hội Ẩn Danh Tuyệt Đối
Khi đã có một địa chỉ email ẩn danh, tôi có thể tạo các tài khoản mạng xã hội ẩn danh bằng email mới của mình. Khi đăng ký, tôi đảm bảo không sử dụng bất kỳ thông tin nào có thể liên kết với danh tính trực tuyến đã có của tôi. Tôi sử dụng biệt danh/bút danh chưa từng dùng trước đây và tránh cung cấp thêm thông tin ngoài những gì bắt buộc.
Nếu bạn cũng muốn tạo các tài khoản ẩn danh, hãy thử sử dụng VPN và cô lập hoạt động bằng máy ảo (virtual machine). Tôi chọn đến một quán cà phê và sử dụng một máy tính chuyên dụng để tạo các tài khoản này nhằm tăng cường bảo mật và ẩn danh.
Người dùng đang tạo tài khoản ẩn danh trên laptop, tránh đăng nhập bằng Google để bảo vệ quyền riêng tư
Xáo Trộn Dữ Liệu và Đánh Lừa Thuật Toán
Bạn đã bao giờ tìm kiếm thứ gì đó trên internet và cảm thấy khó chịu vì không thể tìm thấy thông tin chính xác về những gì mình đang tìm kiếm do có quá nhiều nội dung sai lệch trực tuyến chưa? Tại sao không sử dụng ý tưởng tương tự với dữ liệu cá nhân của bạn?
Sử Dụng Tài Khoản Cũ để Tung Hỏa Mù
Hãy giữ các tài khoản trực tuyến chính của bạn hoạt động và sử dụng chúng để cung cấp dữ liệu sai lệch và không liên quan về bạn. Nếu các bài đăng cũ của bạn không còn phù hợp và bạn không nghĩ rằng chúng có thể ảnh hưởng đến quyền riêng tư của mình, bạn có thể giữ chúng ở chế độ công khai. Sau đó, bạn thêm thông tin ngẫu nhiên/sai lệch để đánh lừa bất kỳ ai đang cố gắng tìm kiếm thông tin của bạn.
Làm Loãng Dấu Vết Tìm Kiếm Của Bạn
Xáo trộn các mục nhập tìm kiếm của bạn có thể làm thuật toán bối rối hơn nữa. Tôi sử dụng một tập lệnh Python tùy chỉnh để tự động thực hiện các tìm kiếm ngẫu nhiên thường xuyên trên thiết bị của mình. Bạn có thể đạt được hiệu ứng tương tự bằng cách thường xuyên tìm kiếm những thứ không liên quan đến bạn và sở thích của bạn. Bạn sẽ biết nó đang hoạt động khi quảng cáo và các đề xuất bắt đầu trở nên ngẫu nhiên.
Việc đánh lừa hiệu quả và xáo trộn dữ liệu đòi hỏi sự kiên nhẫn và nhất quán. Đừng đột ngột tìm kiếm những thứ ngẫu nhiên quá xa lạ với sở thích hiện tại của bạn. Bạn cũng không muốn đăng những điều mà mọi người biết là không đúng về bạn. Bạn sẽ muốn dữ liệu của mình dần dần thay đổi từ các sự thật cá nhân thành những câu chuyện hư cấu không thể nhận ra.
Màn hình điện thoại hiển thị tin tức bảo mật, tượng trưng cho việc xáo trộn dữ liệu và đánh lừa thuật toán
Hoàn toàn xóa bỏ sự hiện diện trực tuyến của bạn trong thời đại ngày nay là gần như không thể. Tuy nhiên, bằng cách tìm hiểu về OSINT, thực hành OPSEC và xáo trộn dữ liệu của mình, bạn vẫn có thể trải nghiệm mức độ quyền riêng tư tương tự như thể bạn chưa bao giờ xuất hiện trên internet. Hãy bắt đầu hành trình bảo vệ dữ liệu cá nhân của bạn ngay hôm nay để yên tâm hơn khi lướt web!
