Nhiếp ảnh phơi sáng dài là một kỹ thuật đỉnh cao, thường được mặc định là chỉ dành cho những chiếc máy ảnh DSLR hay mirrorless chuyên nghiệp. Cá nhân tôi cũng từng hoài nghi về khả năng thực hiện điều này chỉ với một chiếc điện thoại di động. Tuy nhiên, với một chiếc chân máy điện thoại giá cả phải chăng và một chút sáng tạo trong hậu kỳ, tôi đã hoàn toàn thay đổi suy nghĩ. Bạn không cần một bộ máy ảnh đắt tiền vẫn có thể tạo ra những bức ảnh phơi sáng đẹp “thần sầu”.
1. Tận dụng tính năng Live Photos trên iPhone (hoặc các điện thoại tương tự)
Thông thường, để có những bức ảnh sáng tạo như phơi sáng dài, tôi thường mang theo chiếc máy ảnh DSLR hoặc mirrorless khá nặng. Nếu bạn đã quen thuộc với tam giác phơi sáng trong nhiếp ảnh (aperture, shutter speed, và ISO), bạn sẽ biết chúng ta có thể điều chỉnh các thông số này trên máy ảnh. Đối với ảnh phơi sáng dài, chúng ta cần sử dụng tốc độ màn trập rất chậm.
Vấn đề với nhiếp ảnh di động là bạn không thể trực tiếp điều chỉnh tốc độ màn trập trên camera gốc của điện thoại. Một số điện thoại có thể có chế độ ban đêm cho phép bạn kiểm soát tốc độ màn trập ở một mức độ nào đó, nhưng vẫn chưa đủ để đạt được hiệu ứng sáng tạo như trên máy ảnh chuyên nghiệp. Trước đây, tôi luôn dùng máy ảnh chuyên dụng cho các dự án đòi hỏi sự sáng tạo như vậy.
Tuy nhiên, có một “lối tắt” để chụp ảnh phơi sáng trên iPhone: đó là sử dụng tính năng Live Photos. Khi bạn chụp một bức ảnh Live Photo bằng iPhone, nó sẽ ghi lại 1.5 giây trước và sau khoảnh khắc bạn bấm chụp. Trình chỉnh sửa ảnh tích hợp trên iPhone sau đó có một tùy chọn để chuyển đổi các bức ảnh Live Photo này thành ảnh phơi sáng dài (Long Exposure).
Dòng suối nhỏ được chụp bằng tính năng Live Photo trên iPhone
Hình ảnh phơi sáng dài của dòng suối tạo từ Live Photo của iPhone
Mặc dù phương pháp này đơn giản và nhanh chóng, tôi nhận thấy có sự giảm sút về độ sắc nét. Trong ví dụ của tôi, tất cả những tảng đá cũng trở nên mờ nhòe. Hơn nữa, chúng ta bị giới hạn ở mức phơi sáng ba giây. Tôi muốn có sự tự do hơn để thử nghiệm với các tốc độ màn trập và hiệu ứng khác nhau, đó là lý do tại sao một chiếc máy ảnh chuyên nghiệp lại được ưu tiên.
2. Sức mạnh của ứng dụng bên thứ ba: Slow Shutter Cam
Mặc dù tôi rất yêu thích máy ảnh của mình, nhưng việc mang theo nó khắp mọi nơi không thực sự tiện lợi. Khi đi du lịch cùng gia đình, tôi thường muốn giảm thiểu hành lý. Gần đây, tôi đã phát hiện ra ứng dụng Slow Shutter Cam có thể là một công cụ tuyệt vời để chụp ảnh phơi sáng dài bằng điện thoại.
Có thể tạo ra những bức ảnh ấn tượng mà không cần mang vác lỉnh kỉnh? Tôi đã bị thuyết phục ngay lập tức. Tôi đã mua ứng dụng này với giá 2.99 USD.
Nhìn chung, ứng dụng này khá dễ sử dụng. Bạn có ba tùy chọn chính: Long Exposure (Phơi sáng dài), Light Trails (Vệt sáng), và Low Light (Ánh sáng yếu). Bạn cũng có khả năng khóa phơi sáng và lấy nét, điều này rất hữu ích trong điều kiện ánh sáng thay đổi và chủ thể di chuyển.
Giao diện cài đặt ứng dụng Slow Shutter Cam trên điện thoại
Tôi chủ yếu thử nghiệm với tùy chọn phơi sáng dài, điều chỉnh tốc độ màn trập. Tôi thực sự ấn tượng với chất lượng hình ảnh thu được. Tôi cũng rất thích tùy chọn “bulb”, nơi bạn có thể giữ màn trập mở bao lâu tùy thích.
3. Tìm kiếm chủ thể phù hợp cho ảnh phơi sáng
Sau khi đã nắm được cách kiểm soát tốc độ màn trập, tôi bắt đầu tìm kiếm một chủ thể hấp dẫn. Đối với ảnh phơi sáng dài, chủ thể phải có sự chuyển động để tạo ra hiệu ứng mờ ảo, huyền diệu. Các chủ thể phổ biến nhất là nước (thác nước, suối), phương tiện giao thông và mây. Để tiện lợi, tôi đã tìm một dòng suối nhỏ gần nhà.
Với tư cách là một nhiếp ảnh gia động vật hoang dã, quen với việc nhìn thế giới qua ống kính tele thu phóng, việc bố cục với ống kính góc rộng của iPhone là một thử thách. Ngay cả với ứng dụng và tất cả các tính năng hiện đại đi kèm với điện thoại của chúng ta, việc quan sát và bố cục cảnh một cách sáng tạo vẫn đòi hỏi sự kiên nhẫn và con mắt được rèn luyện.
Tôi thường chỉnh sửa ảnh trên điện thoại bằng Lightroom Mobile. Tôi tin tưởng vào khả năng chỉnh sửa của Lightroom, nhưng mục tiêu của tôi luôn là có được một bức ảnh sạch ngay từ đầu. Việc chú ý đến hậu cảnh, loại bỏ hoặc tránh các yếu tố gây xao nhãng có thể giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian trong quá trình chỉnh sửa.
Tôi đã thử nghiệm nhiều vị trí khác nhau để đặt điện thoại, bao gồm cả việc leo trèo, cúi mình và mọi tư thế khác. Tìm kiếm bố cục phù hợp là phần khó khăn nhất khi chụp bức ảnh này. Điều này không có gì ngạc nhiên, vì bố cục thực sự là yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của một bức ảnh.
4. Chân máy (Tripod) – Phụ kiện không thể thiếu
Khi chụp ảnh với tốc độ màn trập chậm, chân máy là một phụ kiện cực kỳ quan trọng để tránh hiện tượng rung lắc máy ảnh. Ngay cả một cử động nhỏ nhất cũng có thể làm bức ảnh của bạn bị mờ nếu bạn chụp bằng tay. Một chiếc chân máy chắc chắn cũng giúp bạn kiểm soát tốt hơn trong việc điều chỉnh góc và phối cảnh một cách chính xác. Tôi đã sử dụng một chiếc chân máy điện thoại giá rẻ có thể kiêm luôn gậy selfie.
Người dùng đang thiết lập điện thoại trên chân máy để chụp ảnh ban đêm
Nếu bạn chưa có chân máy, đừng lo lắng. Bạn có thể sáng tạo bằng cách tận dụng các cấu trúc có sẵn như cầu hoặc lan can để đặt điện thoại. Nhưng hãy đảm bảo đó là một vị trí an toàn và bạn không vô tình làm rơi điện thoại. Bạn cũng có thể sử dụng những vật dụng như balo hoặc đá để hỗ trợ điện thoại của mình. Điều quan trọng nhất là giữ cho điện thoại được cố định mà không cần cầm hoặc chạm vào nó.
5. Nút chụp từ xa không dây: Tối ưu hiệu quả
Một vật dụng khác cũng rất tiện lợi cho nhiếp ảnh phơi sáng là nút chụp từ xa không dây. Một lần nữa, bạn cần thiết bị này để giữ cho điện thoại không bị chạm tay. Bạn cũng có thể sử dụng tai nghe hoặc AirPods của mình để điều khiển màn trập của camera. Có rất nhiều video trực tuyến hướng dẫn các bước thực hiện nếu bạn không chắc chắn.
Hoặc, bạn có thể sử dụng một tùy chọn đơn giản hơn như cách tôi đã làm. Tôi đã sử dụng tính năng hẹn giờ trên ứng dụng Slow Shutter Cam để chụp ảnh. Nhược điểm duy nhất của phương pháp này là bạn phải chờ vài giây, nhưng điều đó không quá phiền toái đối với tôi.
6. Làm chủ tốc độ màn trập để tạo hiệu ứng độc đáo
Trong ứng dụng Slow Shutter Cam, bạn có thể điều chỉnh tốc độ màn trập và độ mờ của ảnh. Tôi đã dành thời gian để thử nghiệm với các cài đặt khác nhau cho đến khi đạt được hiệu ứng mong muốn.
Nếu bạn muốn phơi sáng hình ảnh trong hơn 30 giây, bạn có thể thử chế độ “bulb” (bóng đèn) để giữ màn trập mở miễn là bạn vẫn nhấn nút chụp. Lưu ý rằng bạn cần có nút chụp từ xa để thực hiện điều này một cách hiệu quả. Với tùy chọn hẹn giờ, bạn vẫn phải chạm vào màn trập của điện thoại, điều này có thể gây ra hiện tượng mờ ảnh.
7. Chỉnh sửa hậu kỳ – Nâng tầm bức ảnh của bạn
Một chiếc iPhone xuất sắc và một ứng dụng hiệu quả vẫn chưa đủ để tạo ra những bức ảnh tuyệt vời. Bạn phải giải phóng sức mạnh của chỉnh sửa ảnh để đưa những bức ảnh của mình lên một tầm cao mới. Công cụ chỉnh sửa ảnh yêu thích của tôi là Lightroom trên điện thoại di động. Là một nhiếp ảnh gia, tôi đã sử dụng Lightroom Classic trên máy tính xách tay rất nhiều. Bây giờ, tôi đã thích nghi việc chỉnh sửa của mình sang ứng dụng di động.
Khi nói đến chỉnh sửa ảnh, tôi có xu hướng theo cách tiếp cận tối giản. Tôi thực hiện nó một cách có ý thức để tăng cường màu sắc và chất lượng một cách tinh tế. Tôi không phải là người yêu thích HDR – tôi không thích những hình ảnh quá sắc nét hoặc bão hòa cao.
Ngay cả khi đã chuẩn bị kỹ lưỡng và bố cục cẩn thận, tôi vẫn nhận thấy bức ảnh của mình cần một chút chỉnh sửa. Vấn đề chính của tôi là những mảng sáng chiếu qua kẽ cây. Tôi đã đi vào sáng sớm khi mặt trời đang lên, và một số ánh sáng chiếu vào ở một góc không đẹp. Tôi có thể đi lại vào buổi tối, nhưng quyết định thử chỉnh sửa trước.
Màn hình ứng dụng Lightroom Mobile hiển thị công cụ mặt nạ (masking) để chỉnh sửa ảnh
Cảnh của tôi cũng chứa các yếu tố gây xao nhãng. Một số tảng đá nằm không đúng chỗ, cành cây và cành con nằm rải rác khắp nơi. Tôi đang chụp từ một cây cầu, vì vậy việc di chuyển hay sắp xếp bất cứ thứ gì là không thể.
Tôi luôn chụp ở định dạng HEIC (High Efficiency Image Container), tương tự như định dạng RAW được sử dụng trong máy ảnh. Định dạng này mang lại chất lượng và khả năng kiểm soát tốt hơn khi chỉnh sửa so với ảnh JPEG. Tôi bắt đầu với các điều chỉnh thông thường, chẳng hạn như phơi sáng, vùng sáng và vùng tối. Tôi cũng tăng cường độ bão hòa và độ sống động của màu sắc.
Tôi đã sử dụng công cụ xóa (erase tool) trong ứng dụng Lightroom để loại bỏ những tảng đá và các yếu tố gây xao nhãng khác. Tôi cũng đã thử tùy chọn mặt nạ (masking) để giảm độ sáng của các mảng sáng.
Tôi không hài lòng với kết quả cuối cùng, vì vậy tôi đã chuyển hình ảnh sang đen trắng, đơn giản hóa cảnh. Các yếu tố gây xao nhãng không còn nổi bật nữa. Nhìn chung, tôi hài lòng với kết quả cuối cùng.
Bức ảnh phơi sáng đen trắng của dòng suối sau khi chỉnh sửa bằng Lightroom
Chụp ảnh phơi sáng nghệ thuật bằng điện thoại của bạn
Nếu bạn muốn chụp những bức ảnh phơi sáng dài như thế này, hãy tìm kiếm một số ví dụ trực tuyến để lấy cảm hứng. Nghiên cứu các địa điểm bạn có thể ghé thăm gần đó để chụp ảnh thác nước và suối. Tìm kiếm những góc nhìn tốt để chụp những vệt sáng từ đèn xe khi bạn ra ngoài.
Trong trường hợp của tôi, tôi đã từng chụp nhiều ảnh phơi sáng dài bằng máy ảnh của mình ở cùng một địa điểm trước đây. Hãy nhớ rằng, mục tiêu của chúng ta với tư cách là nhiếp ảnh gia là “tạo ra” một bức ảnh, chứ không chỉ là chụp những bức ảnh nhanh. Vì vậy, việc lên kế hoạch đúng đắn là điều cần thiết để tận hưởng quá trình và mang về nhà những bức ảnh tuyệt đẹp.
Bạn đã từng thử chụp ảnh phơi sáng dài bằng điện thoại chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và những bức ảnh của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
