Những cảnh báo virus giả mạo thường khai thác tâm lý lo sợ và sự khẩn cấp của người dùng để lừa đảo. Tuy nhiên, việc nhận diện chúng không hề khó nếu bạn nắm vững các dấu hiệu cơ bản. Bằng cách trang bị kiến thức cần thiết, bạn có thể giữ bình tĩnh và tránh trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo tinh vi. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn 5 dấu hiệu nhận biết phổ biến nhất để bảo vệ máy tính và thông tin cá nhân của mình.
5. Cảnh Báo Từ Phần Mềm Diệt Virus Bạn Không Sở Hữu
Khi đang lướt web, bạn bỗng thấy một cửa sổ bật lên (pop-up) cảnh báo rằng máy tính của bạn đã bị nhiễm virus nghiêm trọng. Điều đáng lo ngại hơn là pop-up này trông giống hệt như thông báo từ một phần mềm diệt virus nổi tiếng như Norton AntiVirus Plus hay Bitdefender, dù bạn không hề cài đặt chúng trên máy.
Người dùng máy tính xách tay với biểu tượng cảnh báo malware, minh họa cảnh báo virus giả mạo trên trình duyệt.
Đây chính là một chiêu trò lừa đảo phổ biến, tương tự như các vụ lừa đảo pop-up virus McAfee đã từng gây xôn xao. Đừng bao giờ làm theo hướng dẫn của những pop-up này, kể cả khi chúng giả mạo phần mềm diệt virus bạn đang sử dụng. Lý do là phần mềm diệt virus chính hãng không bao giờ hiển thị cảnh báo theo kiểu đột ngột và xâm lấn như vậy. Thay vào đó, chúng sẽ thông báo qua các kênh chính thức như khay hệ thống (system tray) của Windows hoặc các thông báo hệ thống trên iOS (mặc dù iOS hiếm khi có thông báo về virus theo cách này). Nếu bạn không cài đặt bất kỳ phần mềm diệt virus nào (Windows 11 đã có bảo vệ tích hợp), tốt nhất là hãy bỏ qua những pop-up này và rời khỏi trang web đó ngay lập tức.
4. Cảnh Báo Virus Giả Luôn Yêu Cầu Hành Động Ngay Lập Tức
Một trong những đặc điểm nổi bật của các cảnh báo virus giả mạo là chúng luôn cố gắng tạo ra cảm giác khẩn cấp tột độ. Chúng thường hiển thị các dấu hiệu cảnh báo màu đỏ lớn, sử dụng nhiều dấu chấm than và khẳng định dữ liệu của bạn đang gặp nguy hiểm nghiêm trọng, yêu cầu bạn phải hành động “NGAY LẬP TỨC”. Tất cả đều là lừa bịp.
Mục đích chính của những cảnh báo được ngụy trang khéo léo này là khiến bạn cảm thấy áp lực và sợ hãi. Các câu khẩu hiệu quen thuộc như “NGUY HIỂM TRỌNG YẾU” hay “Máy tính của bạn đã nhiễm virus nguy hiểm!” là những ví dụ điển hình. Hơn nữa, những cảnh báo này thường mắc lỗi chính tả hoặc ngữ pháp nghiêm trọng, như thể kẻ lừa đảo không buồn kiểm tra lại văn bản. Hãy suy nghĩ logic: máy tính của bạn cần vài phút để quét virus, vậy làm sao một trang web ngẫu nhiên có thể phát hiện virus chỉ trong vài giây? Điều này hoàn toàn vô lý. Chỉ có phần mềm diệt virus chính hãng trên máy tính của bạn mới có khả năng cảnh báo virus một cách đáng tin cậy.
3. Yêu Cầu Thanh Toán Để Gỡ Bỏ Virus
Nếu một cảnh báo yêu cầu bạn phải trả tiền để gỡ bỏ virus, khả năng cao đó là một chiêu lừa đảo. Có nhiều lý do cho nhận định này. Thứ nhất, phần mềm diệt virus uy tín không bao giờ tiếp thị sản phẩm của họ theo cách đòi tiền chuộc trực tiếp như vậy. Hầu hết các phần mềm diệt virus phổ biến đều cung cấp phiên bản dùng thử miễn phí hoặc các gói bảo vệ cơ bản.
Thứ hai, các phần mềm diệt virus chính hãng sẽ ngừng cung cấp các tính năng nếu bạn chưa thanh toán phí thuê bao, và thậm chí sẽ không thực hiện quét malware. Cuối cùng, những “kết quả” mà các chương trình lừa đảo này đưa ra hoàn toàn là giả mạo. Nếu bạn cung cấp thông tin thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng của bạn có thể bị rút sạch, và máy tính của bạn sau đó mới thực sự bị cài đầy malware và virus độc hại. Phần mềm diệt virus chân chính sẽ không bao giờ “tống tiền” bạn để đổi lấy sự bảo vệ. Cùng lắm, các phần mềm miễn phí sẽ cung cấp thêm tính năng nâng cao với gói đăng ký trả phí.
Ví dụ về thông báo đòi tiền chuộc (ransomware note) hiển thị trên màn hình, cảnh báo lừa đảo thanh toán virus.
2. Chiêu Trò “Đóng Băng” Máy Tính Để Ép Buộc
Việc nhận diện các cảnh báo virus giả mạo từ phần mềm không sở hữu hoặc có lỗi chính tả có vẻ dễ dàng, nhưng những kẻ lừa đảo tinh vi hơn có thể can thiệp vào hoạt động của máy tính bạn. Ví dụ, chúng có thể tự động mở một cửa sổ trình duyệt thứ hai và ngăn bạn đóng nó lại, hoặc tệ hơn là chặn bạn thực hiện bất kỳ thao tác nào khác. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy một loại virus giả đang cố gắng lừa bạn.
Tuy nhiên, trong tình huống này, máy tính của bạn chưa thực sự bị nhiễm mã độc. Nếu bạn không thể nhấp chuột ra khỏi cửa sổ đó, hãy thử sử dụng tổ hợp phím CTRL + ALT + DELETE để mở Task Manager và tắt trình duyệt. Nếu cách này không hiệu quả, bạn chỉ cần khởi động lại máy tính. Quan trọng hơn, bạn nên khởi động máy ở Chế độ An toàn (Safe Mode) để đảm bảo an toàn. Từ chế độ này, bạn có thể chạy một phần mềm quét virus để chắc chắn rằng máy tính của mình không gặp vấn đề gì. Nếu bạn không muốn chi tiền, có rất nhiều phần mềm quét virus trực tuyến miễn phí và đáng tin cậy.
1. Cảnh Báo Kêu Gọi Thực Hiện Cuộc Gọi
Một số loại virus giả mạo sẽ cố gắng liên hệ với bạn qua điện thoại, đôi khi yêu cầu bạn thanh toán hoặc đe dọa. Chúng cũng thường đính kèm một số điện thoại miễn phí, và bạn sẽ được thúc giục gọi ngay lập tức với hàng loạt dấu chấm than và lỗi chính tả. Bất kỳ thông báo nào yêu cầu bạn liên hệ với bộ phận hỗ trợ kỹ thuật cũng là một dấu hiệu đáng ngờ và là một lá cờ đỏ lớn của các vụ lừa đảo phishing.
Về cơ bản, mục tiêu của những kẻ lừa đảo này là khiến bạn gọi điện để chúng có thể moi móc thông tin cá nhân nhạy cảm từ bạn. Cá nhân tôi đã từng suýt trở thành nạn nhân của chiêu trò này. Một người gọi điện đến và nói rằng modem của tôi cần được cài đặt lại do bị tấn công mạng. Khi tôi hỏi liệu thông tin này có hiển thị trên tài khoản của tôi hay không, họ ngay lập tức cúp máy. Virus có thể rất ranh mãnh, nhưng việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sẽ giúp bạn tự bảo vệ mình. Ngay cả với những mẹo này, bạn vẫn nên sử dụng phần mềm diệt virus uy tín, đặc biệt là khi có rất nhiều lựa chọn miễn phí và hợp pháp như Malwarebytes, với cả phiên bản miễn phí và trả phí cao cấp.
