Nhận được một lời mời làm việc trực tuyến có thể rất phấn khởi, nhưng không phải lời mời nào cũng chân thật. Một số là các chiêu trò lừa đảo được thiết kế để dụ dỗ bạn. Với kinh nghiệm từng trải, tôi giờ đây biết cách phát hiện ra những lời mời giả mạo.
1. Email Từ Tên Miền Không Đáng Tin Cậy
Điều đầu tiên tôi xem xét trong một lời mời làm việc trực tuyến là địa chỉ email. Nếu nó đến từ một tên miền đáng ngờ, rất có thể đó là một vụ lừa đảo. Kẻ lừa đảo thường sử dụng các dịch vụ email miễn phí như Yahoo, Gmail hoặc Hotmail để gửi các lời mời làm việc giả mạo. Các dịch vụ này không yêu cầu xác minh, khiến kẻ lừa đảo dễ dàng tạo nhiều tài khoản email giả và gửi hàng loạt lời mời làm việc.
Để giữ an toàn, hãy luôn kiểm tra chéo địa chỉ email với trang web chính thức của công ty đưa ra lời mời. Các công ty hợp pháp thường có tên miền riêng gắn liền với tên của họ. Ví dụ, nếu tên công ty là XYZ, email của họ có thể trông giống như “[email protected]”. Nếu email không khớp với tên miền chính thức của công ty hoặc sử dụng một tên miền hoàn toàn khác, tốt nhất bạn nên báo cáo nó.
2. Mô Tả Công Việc Chung Chung, Thiếu Rõ Ràng
Một tin tuyển dụng mô tả vai trò, trách nhiệm và yêu cầu của một vị trí. Tuy nhiên, không phải tất cả chúng đều là thật. Kẻ lừa đảo đôi khi tạo ra các tin đăng giả để lừa gạt mọi người và thu thập thông tin cá nhân của họ cho các mục đích gian lận. Do đó, tôi luôn xác minh tính hợp pháp của các lời mời làm việc trước khi nộp đơn. Tôi tìm kiếm những dấu hiệu cảnh báo để xác định xem một tin tuyển dụng có phải là thật hay không.
Trước hết, kẻ lừa đảo thường sử dụng các từ ngữ “buzzword” và thuật ngữ chuyên ngành để nghe có vẻ chuyên nghiệp. Các cụm từ như “làm việc tại nhà và kiếm hàng ngàn đô la” hoặc “không yêu cầu kinh nghiệm – tuyển dụng ngay lập tức” tạo ra cảm giác khẩn cấp và khan hiếm giả tạo để lôi kéo những ứng viên không nghi ngờ.
Mặt khác, các công ty hợp pháp thường tránh loại ngôn ngữ phóng đại này. Thay vào đó, họ làm rõ nhiệm vụ, trách nhiệm và kỳ vọng một cách cẩn thận và súc tích. Họ cũng cung cấp chi tiết về công ty của mình, chẳng hạn như địa chỉ, trang web hoặc thông tin liên hệ.
Một điều khác tôi luôn nhận thấy là chất lượng của văn bản. Chắc chắn, sai sót có thể xảy ra, nhưng các mô tả cẩu thả hoặc viết kém thường là một dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo. Kẻ lừa đảo sử dụng các công cụ tự động để tạo ra các tin tuyển dụng hàng loạt, dẫn đến lỗi chính tả, ngữ pháp sai và dấu câu kỳ lạ. Vì chúng thường được tạo nhanh chóng và với số lượng lớn, chúng thiếu sự chi tiết và tỉ mỉ mà bạn mong đợi từ các tin tuyển dụng hợp pháp.
3. Yêu Cầu Thanh Toán Phí Trước Hoặc Đặt Cọc
Các công ty hợp pháp sẽ không yêu cầu bạn trả phí trả trước hoặc đặt cọc như một phần của quy trình tuyển dụng. Tuy nhiên, kẻ lừa đảo thường sử dụng chiêu trò này để lừa gạt ứng viên. Chúng có thể tuyên bố các khoản phí là để phục vụ tài liệu đào tạo, kiểm tra lý lịch, hoặc các khoản phí hành chính khác—nhưng đó không phải là cách tuyển dụng hợp pháp hoạt động. Các nhà tuyển dụng thực sự sẽ chi trả tất cả chi phí tuyển dụng và đào tạo nhân viên—đó là trách nhiệm của họ, không phải của bạn.
Tôi đã từng mắc bẫy một vụ lừa đảo như thế này. Họ yêu cầu một “phí đào tạo”, và tôi đã trả, nghĩ rằng đó chỉ là một phần của quy trình. Nó có vẻ là một mức giá nhỏ cho một cơ hội đầy hứa hẹn. Nhưng sau đó họ liên tục yêu cầu thêm tiền cho các khoản chi phí khác nhau. Thậm chí họ còn yêu cầu tôi tuyển thêm người và hứa hẹn một phần trăm từ các khoản thanh toán của những người đó như một khoản hoa hồng. Về cơ bản, nó hóa ra là một mô hình kim tự tháp đội lốt một lời mời làm việc hợp pháp.
Tất nhiên, tôi không bao giờ lấy lại được tiền của mình, nhưng đó là một bài học đắt giá. Vì vậy, nếu có điều gì đó cảm thấy không ổn, hãy từ bỏ và báo cáo đó là một vụ lừa đảo. Để tìm các công ty hợp pháp tuyển dụng việc làm từ xa, hãy bám vào các trang web đáng tin cậy như Indeed, Glassdoor và LinkedIn. Bạn cũng có thể hỏi mạng lưới của mình để được giới thiệu, hoặc tham gia các cộng đồng trực tuyến dành cho những người làm việc từ xa để nhận lời khuyên từ những người đã từng trải qua.
4. Tuyển Dụng Gấp Gáp Hoặc Áp Dụng Chiến Thuật Gây Áp Lực
Quy trình tuyển dụng thực tế giống như một hành trình với nhiều bước. Bạn cần thể hiện kỹ năng của mình, gây ấn tượng với người phỏng vấn và cung cấp các tài liệu tham khảo trong quá trình phỏng vấn. Nó tốn thời gian và công sức. Tuy nhiên, kẻ lừa đảo lại sử dụng các chiến thuật gây áp lực như tuyển dụng ngay lập tức để lừa gạt người tìm việc. Chúng tạo ra cảm giác khẩn cấp giả tạo, tuyên bố cơ hội có hạn hoặc có nhiều người khác đang chờ đợi cùng một lời đề nghị.
Hình ảnh thể hiện chiến thuật gây áp lực tuyển dụng ngay lập tức trên LinkedIn, một chiêu trò phổ biến của kẻ lừa đảo việc làm online.
Vậy, làm thế nào để tôi phát hiện ra những vụ lừa đảo như vậy? Ngay cả các nền tảng như LinkedIn cũng không hoàn toàn an toàn khỏi lừa đảo. Kẻ lừa đảo thường gửi tin nhắn trực tiếp giả vờ là nhà tuyển dụng với các tin tuyển dụng giả hoặc lời đề nghị không được yêu cầu. Để bắt đầu, tôi nghiên cứu về công ty.
Tôi kiểm tra các nguồn chính thức như Companies House hoặc FCA để xác minh tính hợp pháp của họ. Tương tự, Glassdoor giúp tôi hiểu văn hóa công ty và đánh giá của nhân viên. Tôi cũng sử dụng Crunchbase và WHOIS để tìm hiểu lịch sử và quyền sở hữu của công ty.
5. Mức Lương Và Lời Hứa Phi Thực Tế
Các công ty hợp pháp minh bạch về mức lương và không đưa ra những lời hứa phi thực tế. Vậy, phi thực tế ở đây có nghĩa là gì? Hãy nghĩ theo cách này—nếu một công việc tuyên bố bạn sẽ trở nên giàu có trong vài tuần mà không cần nỗ lực, nó giống như ai đó nói rằng bạn có thể giảm 10kg chỉ sau một đêm với một viên thuốc thần kỳ. Nghe có vẻ đáng ngờ phải không? Đó là vì nó có thể là như vậy. Điều tương tự cũng áp dụng cho những công việc cung cấp mức lương khổng lồ với ít hoặc không có yêu cầu về trình độ.
Nhưng làm thế nào để tôi biết liệu mức lương có thực tế hay không? Hãy nghiên cứu các tiêu chuẩn ngành cho vai trò và kinh nghiệm của bạn tại địa điểm đó. Các trang web như Glassdoor và Payscale có thể cung cấp cho bạn một con số ước chừng. Thậm chí tốt hơn, hãy nói chuyện với những người có vai trò tương tự hoặc kết nối trên LinkedIn để có được những thông tin nội bộ. So sánh mức lương được đề nghị với các tiêu chuẩn này; nếu nó quá cao, đó có thể là một dấu hiệu cảnh báo.
Ngoài mức lương, đừng tin vào những lời hứa phi thực tế. Nếu họ hứa thăng tiến nhanh chóng hoặc một lối sống dễ dàng, sang trọng, rất có thể đó là một vụ lừa đảo. Thành công đến từ sự cống hiến và làm việc chăm chỉ, chứ không phải từ những kẻ lừa đảo đưa ra những lời hứa suông để khai thác ước mơ của bạn.
Đây là những kiểm tra thông thường của tôi khi xem xét một tin tuyển dụng, nhưng bạn có thể tìm hiểu sâu hơn. Tìm kiếm thông tin liên hệ chính thức—các công ty thực sự có số điện thoại, địa chỉ văn phòng và trang web đã được xác minh. Bạn thậm chí có thể gọi cho họ bằng số điện thoại trên trang web chính thức của họ hoặc kiểm tra chéo địa chỉ trên Google Maps.
Tốt hơn nữa, hãy yêu cầu nhà tuyển dụng thiết lập một cuộc gọi video hoặc một cuộc gặp trực tiếp trước khi chấp nhận lời đề nghị. Kẻ lừa đảo thường tránh các tương tác trực tiếp, điều này có thể giúp bạn phát hiện ra các dấu hiệu cảnh báo.
