Từng có lúc tôi đổ lỗi hoàn toàn cho nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) vì tốc độ mạng chậm chạp, ì ạch – cho đến khi tôi nhận ra vấn đề thực sự nằm ngay trong căn phòng khách của mình. Sau khi thực hiện một vài điều chỉnh đơn giản, tốc độ internet nhà tôi đã thay đổi đáng kinh ngạc, từ chỗ gây khó chịu trở nên nhanh chóng và mượt mà. Nếu bạn cũng đang gặp tình trạng WiFi yếu, kết nối không ổn định hoặc tốc độ không như mong đợi dù đã nâng cấp gói cước, rất có thể “thủ phạm” chính là chiếc router và cách bạn sử dụng mạng tại nhà. Bài viết này sẽ chia sẻ 6 mẹo hiệu quả, đã được kiểm chứng, giúp bạn cải thiện đáng kể tốc độ WiFi mà không cần phải chi thêm tiền cho ISP.
6. Luôn Cập Nhật Phần Mềm (Firmware) Cho Router
Giống như điện thoại hay máy tính, router của bạn cũng chạy trên một phần mềm nội bộ (firmware) cần được cập nhật thường xuyên. Những bản cập nhật này vô cùng quan trọng vì chúng giải quyết nhiều vấn đề khác nhau. Cập nhật phần mềm có thể bổ sung tính năng mới, sửa lỗi, vá các lỗ hổng bảo mật, đồng thời cải thiện hiệu suất và độ ổn định tổng thể của thiết bị. Trước đây, tôi thường bỏ qua bước này cho đến khi nhận ra rằng firmware lỗi thời chính là nguyên nhân gây ra tình trạng ngắt kết nối đột ngột và tốc độ mạng trì trệ.
Bạn nên kiểm tra thường xuyên và cài đặt các bản cập nhật ngay khi chúng có sẵn. Một số router đời mới có thể tự động cập nhật, nhưng nhiều mẫu cũ hơn yêu cầu bạn phải đăng nhập thủ công – thường là bằng cách nhập địa chỉ IP như 192.168.1.1 vào trình duyệt web. Bạn có thể tham khảo sách hướng dẫn sử dụng router để biết cách thực hiện.
5. Khởi Động Lại Router Định Kỳ
Nghe có vẻ đơn giản, nhưng việc khởi động lại router có thể giải quyết một lượng lớn các vấn đề về internet một cách bất ngờ. Tương tự như việc khởi động lại điện thoại có thể khắc phục nhiều sự cố, khởi động lại router cũng có thể giải quyết các trục trặc tạm thời.
Routers có thể tích tụ các lỗi bộ nhớ, các tiến trình chạy nền và những lỗi nhỏ khác gây chậm thiết bị. Việc khởi động lại sẽ xóa bộ nhớ tạm thời, làm mới mạng và giúp router hoạt động hiệu quả hơn. Tôi thường khởi động lại router mỗi khi gặp vấn đề về internet để đảm bảo rằng vấn đề nằm ở mạng của ISP chứ không phải do router của mình.
Cận cảnh cổng USB trên bộ định tuyến Wi-Fi, minh họa cho việc bảo trì và kết nối thiết bị.
Bạn không cần phải khởi động lại router mỗi ngày, nhưng làm điều đó vài tuần một lần – hoặc khi internet có vẻ chậm chạp – có thể giúp mọi thứ hoạt động trơn tru. Bạn chỉ cần rút phích cắm điện của router, chờ khoảng 10 giây, sau đó cắm lại. Một số router còn cho phép bạn lên lịch tự động khởi động lại vào những giờ thấp điểm, chẳng hạn như vào đêm khuya, để bạn không cần phải bận tâm về nó.
4. Hạn Chế Số Lượng Thiết Bị Kết Nối Cùng Lúc
Tốc độ WiFi của bạn có thể rất nhanh trên lý thuyết, nhưng mỗi thiết bị kết nối đều chia sẻ cùng một băng thông giới hạn – và đó là lúc mọi thứ có thể chậm lại. Hãy hình dung băng thông như một chiếc bánh pizza duy nhất – càng nhiều thiết bị kết nối, mỗi thiết bị càng nhận được một lát bánh nhỏ hơn. Nếu quá nhiều thiết bị đang cố gắng phát video, tải xuống hoặc cập nhật cùng lúc, mỗi thiết bị sẽ nhận được một phần nhỏ hơn của băng thông khả dụng.
Trong nhà tôi, tôi nhận thấy rằng các cuộc gọi video của mình thường bị giật lag hoặc mất kết nối khi các thiết bị khác đang tích cực thực hiện các tác vụ tiêu tốn nhiều băng thông. Ngay cả các thiết bị ở chế độ chờ cũng có thể sử dụng băng thông cho các bản cập nhật nền và đồng bộ hóa. Các thiết bị nhà thông minh, như camera, bộ điều nhiệt và trợ lý giọng nói, luôn kết nối internet ngay cả khi không được sử dụng tích cực. Điện thoại và máy tính xách tay chạy các bản cập nhật tự động hoặc đồng bộ đám mây.
Bất cứ khi nào internet của tôi trở nên chậm chạp, tôi sẽ ngắt kết nối các thiết bị không sử dụng để giải phóng băng thông cho những thiết bị đang hoạt động. Tuy nhiên, bạn không cần phải ngắt kết nối mọi thứ nếu router của bạn có cài đặt Chất lượng Dịch vụ (QoS), cho phép bạn ưu tiên lưu lượng mạng trên router của mình.
3. Đặt Router Ở Vị Trí Tối Ưu, Gần Thiết Bị Sử Dụng
Một trong những cách đơn giản nhất để đạt được internet nhanh hơn và đáng tin cậy hơn là giảm khoảng cách giữa thiết bị của bạn và router. Tín hiệu Wi-Fi yếu đi khi chúng truyền qua tường, trần nhà, đồ nội thất và thậm chí cả con người. Điều này đặc biệt đúng đối với các băng tần 5GHz và 6GHz nhanh hơn, có phạm vi ngắn hơn so với băng tần 2.4GHz. Bạn càng ở xa, tốc độ và cường độ tín hiệu của bạn càng giảm.
Hệ thống Wi-Fi Mesh Google Nest Pro giúp mở rộng vùng phủ sóng và ổn định tín hiệu trong nhà.
Một dấu hiệu rõ ràng của Wi-Fi yếu là khi bạn thấy vạch tín hiệu trên thiết bị của mình biến mất khi di chuyển xa router. Trong trường hợp của tôi, mỗi khi tôi vào phòng ngủ, biểu tượng Wi-Fi từ đầy vạch giảm xuống chỉ còn một hoặc hai vạch. Điều đó có vẻ không quan trọng, nhưng nó ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ, khiến ngay cả những tác vụ đơn giản như trò chuyện với bạn bè trên WhatsApp cũng trở nên khó chịu.
Bất cứ khi nào tôi cần thực hiện bất kỳ hoạt động nào tiêu tốn nhiều băng thông, chẳng hạn như phát trực tuyến nội dung, tôi phải ở trong phòng khách hoặc các phòng gần đó để có trải nghiệm tốt nhất. Cách sắp xếp này phù hợp với tôi và tôi không bận tâm đến sự bất tiện nhỏ đi kèm, vì router của tôi đã được đặt ở trung tâm ngôi nhà và tôi hiếm khi sử dụng điện thoại hoặc máy tính xách tay trong phòng ngủ.
Nếu router của bạn nằm ở một văn phòng xa xôi trong nhà, hãy thử di chuyển nó đến một vị trí trung tâm trong nhà. Ví dụ, nếu phòng khách của bạn nằm ở trung tâm và phòng ngủ và văn phòng của bạn ở hai bên, bạn nên đặt nó trong phòng khách. Nếu việc di chuyển router đến một vị trí trung tâm hơn không khắc phục được sự cố, tôi khuyên bạn nên sử dụng hệ thống Wi-Fi Mesh.
2. Chọn Băng Tần WiFi Phù Hợp: 2.4GHz, 5GHz và 6GHz
Các router hiện đại phát sóng trên tối đa ba băng tần tần số khác nhau: 2.4GHz, 5GHz và 6GHz (thường có ở các router mới hơn). Mỗi băng tần có những ưu điểm riêng và việc chọn đúng băng tần có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể về tốc độ và độ tin cậy của internet.
Băng tần 2.4GHz cung cấp phạm vi rộng hơn và khả năng xuyên tường tốt hơn, lý tưởng cho các thiết bị ở xa router hoặc trong các khu vực có tường dày. Tuy nhiên, nó chậm hơn và dễ bị nhiễu hơn vì nhiều thiết bị gia dụng – như lò vi sóng, thiết bị theo dõi trẻ em và các thiết bị Bluetooth – cũng hoạt động trong băng tần này. Băng tần 5GHz, mặt khác, cung cấp tốc độ nhanh hơn và ít nhiễu hơn nhưng có phạm vi ngắn hơn. Băng tần 6GHz nhanh hơn và ít tắc nghẽn hơn nữa, dẫn đến ít nhiễu hơn.
Router Wi-Fi của tôi là loại băng tần kép, sử dụng một băng tần 2.4GHz và một băng tần 5GHz khác, giúp tôi linh hoạt tùy thuộc vào vị trí trong nhà hoặc những gì tôi đang làm trực tuyến. Tuy nhiên, tôi chủ yếu kết nối với băng tần 5GHz vì nó mang lại hiệu suất tốt hơn khi tôi phát trực tuyến hoặc tải xuống nội dung.
Nếu bạn có router băng tần kép, hãy đảm bảo bạn sử dụng băng tần 5GHz. Tuy nhiên, nếu router của bạn hỗ trợ băng tần 6GHz, bạn có thể đạt được hiệu suất tốt hơn nữa khi sử dụng nó thay vì băng tần 5GHz.
1. Ưu Tiên Kết Nối Mạng Có Dây (Ethernet) Bất Cứ Khi Nào Có Thể
Mặc dù Wi-Fi tiện lợi, nhưng không phải lúc nào nó cũng là lựa chọn nhanh nhất hoặc đáng tin cậy nhất – đặc biệt nếu bạn đang chơi game, phát video 4K hoặc làm việc với các tệp tải lên lớn. Đó là lý do tại sao tôi luôn sử dụng kết nối Ethernet bất cứ khi nào có thể. Kết nối Ethernet có dây cung cấp đường truyền trực tiếp từ thiết bị của bạn đến router, loại bỏ nhiễu, mất tín hiệu và tắc nghẽn có thể ảnh hưởng đến mạng không dây.
Các kết nối có dây thường mang lại độ trễ thấp hơn và kết nối ổn định hơn cho các tác vụ đòi hỏi cao so với Wi-Fi. Đây có thể là sự khác biệt giữa các cuộc gọi video mượt mà và các cuộc gọi bị giật, hoặc giành chiến thắng trong trò chơi so với việc bị lag vào thời điểm quyết định trận đấu. Đó là lý do tại sao tôi đã chuyển TV thông minh của mình sang Ethernet.
Một người đang cắm cáp Ethernet vào bộ định tuyến, minh họa cho việc sử dụng kết nối mạng có dây.
Nếu router của bạn ở phòng khác, bạn không nhất thiết phải kéo cáp khắp nhà. Các bộ chuyển đổi Powerline (dùng dây điện) hoặc bộ kit MoCA (dùng dây cáp đồng trục) có thể mở rộng kết nối có dây của bạn bằng cách sử dụng hệ thống dây điện hoặc cáp đồng trục có sẵn trong nhà – không cần khoan đục.
Chắc chắn, việc sử dụng Ethernet có thể không khả thi trong mọi trường hợp, vì không phải tất cả các thiết bị đều hỗ trợ công nghệ này. Tuy nhiên, đối với các thiết bị có thể, chẳng hạn như máy tính xách tay, máy tính để bàn, TV thông minh và máy chơi game, việc sử dụng thiết lập có dây là một sự thay đổi đáng kể. Đối với các thiết bị không có cổng Ethernet, bạn có thể sử dụng bộ chuyển đổi USB sang Ethernet hoặc bộ chuyển đổi tương tự.
Kết nối internet nhanh và đáng tin cậy không chỉ phụ thuộc vào gói cước bạn đang dùng. Bạn có thể đang trả tiền cho tốc độ gigabit, nhưng nhiễu sóng, tắc nghẽn và cách thiết lập kém có thể làm giảm đáng kể tốc độ thực tế bạn nhận được. Nhưng với những điều chỉnh đơn giản này, bạn hoàn toàn có thể tận hưởng đúng những gì mình đã chi trả. Hãy thử áp dụng các mẹo này và bạn có thể sẽ ngạc nhiên về cảm giác nhanh hơn đáng kể của kết nối internet nhà mình!
