Sở hữu một chiếc điện thoại gập có thể là một bước đột phá lớn, mang đến trải nghiệm hình thái mới mẻ sau nhiều năm gắn bó với những chiếc “khối kính” nhàm chán. Sự phấn khích về công nghệ tiên phong là điều dễ hiểu, nhưng trước khi nhấn nút mua, có một số yếu tố quan trọng mà bạn cần xem xét để thực sự hiểu rõ những gì mình sắp sở hữu. Đây không chỉ là một khoản đầu tư lớn mà còn là sự thay đổi trong cách bạn tương tác với thiết bị di động hàng ngày.
1. Mục Đích Sử Dụng: Nâng Tầm Hiệu Suất Hay Chỉ Để “Sang Chảnh”?
Mục tiêu cuối cùng của điện thoại gập là kết hợp tiện ích của điện thoại thông minh và máy tính bảng, cho phép bạn sử dụng thiết bị như một chiếc điện thoại bình thường trong hầu hết thời gian, nhưng có thể chuyển sang màn hình lớn hơn khi cần xử lý công việc nghiêm túc. Đây chính là khía cạnh “nâng tầm hiệu suất”. Bạn mua một chiếc điện thoại gập với kỳ vọng nó sẽ tăng cường năng suất, thậm chí đóng góp vào việc “thu hồi vốn” đầu tư.
Tối Ưu Hóa Năng Suất với Màn Hình Lớn
Để đạt được điều này, bạn sẽ phải tận dụng tối đa các tính năng đa nhiệm như chia đôi màn hình (split-screen view), cửa sổ pop-up (pop-up windows) và chế độ hình trong hình (picture-in-picture mode). Các nhà sản xuất cũng không ngừng tìm kiếm những cách thức thông minh để sử dụng hiệu quả không gian màn hình phụ. Chẳng hạn, tính năng TaskBar của Samsung mang lại cảm giác Galaxy Fold gần giống như một chiếc máy tính Windows. OnePlus với tính năng Open Canvas lại có cách tiếp cận mới mẻ hơn: chạy hai ứng dụng ở chế độ chia đôi màn hình chiếm gần hết không gian, trong khi ứng dụng thứ ba nằm ở dưới cùng để truy cập nhanh. Trải nghiệm thực tế cho thấy các ứng dụng như được ghim vào một bảng trắng khổng lồ, giúp bạn chuyển đổi qua lại nhanh chóng và vô cùng trực quan.
Đối với những người làm việc chuyên nghiệp, các ứng dụng Microsoft Office hoạt động cực kỳ hiệu quả trên màn hình lớn, vì chúng được thiết kế cho không gian hiển thị rộng rãi. Sử dụng Excel, Word hay PowerPoint trên điện thoại thông thường thường khá khó chịu, nhưng trên điện thoại gập thì lại hoàn toàn khác. Nếu bạn là nhà giao dịch chứng khoán, việc đọc biểu đồ nến để phân tích biến động giá cổ phiếu cũng dễ dàng hơn nhiều trên một màn hình lớn.
Trải Nghiệm Giải Trí Đỉnh Cao
Tất nhiên, tăng cường năng suất không phải là lý do duy nhất để cân nhắc điện thoại gập. Bạn cũng có thể muốn sử dụng màn hình lớn hơn để hoàn toàn đắm chìm vào thế giới game, xem video trực tuyến hoặc đọc truyện tranh, đây đều là những mục đích sử dụng hoàn toàn hợp lý.
Tuy nhiên, trước khi chi ra khoản tiền gần 2000 USD (khoảng 50 triệu đồng), hãy dành chút thời gian suy nghĩ về động lực thực sự của bạn. Bạn đang tìm kiếm một công cụ thiết thực để tăng năng suất, hay bị cuốn hút bởi sự sang trọng của việc sở hữu một thiết bị công nghệ đỉnh cao? Tôi không nói rằng yếu tố “sang chảnh” không nên có trong quyết định mua sắm của bạn, nhưng mục tiêu “năng suất” sẽ dễ biện minh hơn nhiều, đặc biệt là với mức giá cao như vậy.
Các dòng điện thoại gập vỏ sò (flip phones) thường có giá thấp hơn. Tuy nhiên, chúng gần như hoàn toàn thiên về yếu tố thời trang và không tăng cường năng suất đáng kể, trừ khi bạn là một người sáng tạo nội dung. Trong trường hợp đó, bạn sẽ yêu thích khả năng dựng điện thoại thẳng đứng ở bất cứ đâu để quay video ngắn (reels) hoặc sử dụng camera chính để chụp ảnh selfie độ phân giải cao – một tính năng mà các dòng gập sách (book-style foldables) cũng có, nhưng với mức giá gần gấp đôi.
2. Chi Phí Sửa Chữa: Bạn Đã Sẵn Sàng Chi Trả?
Dù nhà sản xuất có tuyên bố chiếc điện thoại gập của họ bền bỉ đến mức nào, bạn cũng đừng mong đợi nó sẽ có độ bền tương đương một chiếc flagship thông thường. Nếp gấp của màn hình bên trong, đặc biệt, sẽ ngày càng rõ rệt hơn qua quá trình sử dụng hàng ngày. Bạn cũng có thể muốn cẩn thận hơn khi ở gần nước hoặc cát để bảo vệ bản lề, ngay cả khi thiết bị có xếp hạng IP cao.
Điện thoại gập khó và tốn kém hơn nhiều để sửa chữa, và nhiều người thường quên tính đến chi phí này khi mua hàng. Thực tế, chỉ riêng việc thay màn hình bên trong đã có thể tốn khoảng một phần ba, hoặc trong những trường hợp cực đoan, lên đến một nửa giá khởi điểm của thiết bị.
Điện thoại thông thường sử dụng nhiều linh kiện tiêu chuẩn, rẻ hơn để sản xuất và dễ tìm hơn, nhưng điện thoại gập vẫn là một phát minh rất mới mẻ. Do đó, chúng yêu cầu các linh kiện tùy chỉnh mà các cửa hàng sửa chữa không phải lúc nào cũng có sẵn. Ngay cả khi có linh kiện, chuyên môn kỹ thuật cần thiết để sửa chữa điện thoại gập rất khan hiếm do độ phức tạp cao, vì vậy lựa chọn duy nhất của bạn có thể là gửi thiết bị đến trung tâm bảo hành chính hãng. Toàn bộ quá trình này có thể mất vài ngày, thậm chí một tuần hoặc lâu hơn.
Để so sánh, việc sửa chữa một chiếc điện thoại thông thường dễ dàng hơn nhiều, bạn chỉ cần đến một trung tâm bảo hành ủy quyền gần đó và chờ vài giờ trong khi kỹ thuật viên thay màn hình.
Mục đích của những thông tin này không phải để ngăn cản bạn mua chiếc điện thoại gập đầu tiên của mình. Thay vào đó, tôi muốn khuyên bạn nên dự trù sẵn một khoản ngân sách dành riêng cho việc sửa chữa ngay từ đầu. Như vậy, nếu và khi cần sửa chữa, nó sẽ không trở thành một bất ngờ không mong muốn.
3. Tối Ưu Ứng Dụng: Trải Nghiệm Có Thực Sự Hoàn Hảo?
Người dùng đang sử dụng điện thoại gập OnePlus Open với chế độ chia đôi màn hình
Như đã đề cập, một phần sức hấp dẫn của việc mua điện thoại gập là khả năng tiêu thụ nội dung đa phương tiện trên màn hình lớn hơn. Tuy nhiên, có một vấn đề ở đây. Điện thoại gập hiện đang ở một không gian khá “khó xử”: chúng không đủ mỏng khi gập lại để được coi là một chiếc điện thoại thông thường, nhưng cũng không đủ rộng khi mở ra để được coi là một chiếc máy tính bảng đúng nghĩa.
Nói cách khác, màn hình bên trong có tỷ lệ khung hình thiên về hình vuông hơn là hình chữ nhật – tỷ lệ mà các bộ phim và chương trình truyền hình thường được quay và hầu hết các ứng dụng được tối ưu hóa cho.
Trong thực tế, điều này có nghĩa là bạn rất có thể sẽ thấy các thanh màu đen khổng lồ ở phía trên và dưới khi cố gắng xem video, và kích thước thực tế của video sẽ không lớn hơn nhiều so với những gì bạn nhận được trên một chiếc Galaxy S25 Ultra 6.9 inch chẳng hạn. Tất nhiên, bạn có thể “chụm để phóng to” để lấp đầy toàn bộ màn hình, nhưng điều đó sẽ cắt bỏ nội dung ở các cạnh, làm hỏng trải nghiệm đa phương tiện của bạn. Đây là một trong những điểm đáng thất vọng nhất khi sở hữu điện thoại gập.
Tương tự, nếu các ứng dụng bạn sử dụng thường xuyên nhất không được tối ưu hóa cho tỷ lệ khung hình này, thì việc có thêm không gian màn hình có thể không mang lại trải nghiệm tốt hơn. Google đang cố gắng hết sức để thu hút các nhà phát triển (và nhiều người đã tham gia), thậm chí còn xếp hạng các ứng dụng hỗ trợ hình thái mới cao hơn trên Play Store. Tuy nhiên, tôi khuyên bạn nên tự mình kiểm tra điều này để chắc chắn.
4. Trọng Lượng Và Độ Dày: Bạn Có Chấp Nhận Sự Cồng Kềnh?
Điện thoại gập vỏ sò (flip phones) thường nhẹ và có trọng lượng tương đương một chiếc điện thoại thông thường, nhưng các mẫu gập sách (book-style foldables) lại thường dày hơn đáng kể (khi gập lại) và nặng hơn. Điều này khiến chúng kém thoải mái hơn khi sử dụng hàng ngày, đặc biệt nếu bạn có bàn tay nhỏ. Đổi lại cho sự cồng kềnh này, bạn sẽ nhận được một không gian màn hình lớn hơn nhiều, nhưng hãy nhớ rằng bạn sẽ phải chịu đựng sự nặng nề này trong nhiều năm liên tục.
Samsung đã làm rất tốt việc giảm trọng lượng của dòng Fold qua mỗi thế hệ, đến mức Galaxy Z Fold 6 chỉ nặng 239 gram – một con số nhẹ đối với điện thoại gập nhưng vẫn nặng hơn iPhone 16 Pro Max, một thiết bị mà nhiều người vẫn than phiền là quá cồng kềnh.
Tôi biết trọng lượng và độ dày có lẽ là những yếu tố cuối cùng bạn nghĩ đến khi mua điện thoại gập, nhưng chúng thực sự quan trọng. Khi thiết bị được gập lại, bạn muốn nó có cảm giác gần giống với một chiếc điện thoại thông thường nhất có thể. Ngoài ra, đừng quên rằng việc lắp thêm ốp lưng sẽ càng làm tăng thêm độ cồng kềnh cho một thiết bị vốn đã khá khó cầm.
Ngay cả khi bạn đã quen với trọng lượng tăng thêm theo thời gian, bạn chắc chắn sẽ cảm thấy độ dày hơi phiền toái khi nó tạo ra một khối lồi lớn khi cất trong túi quần. May mắn thay, các công ty đang nhận thức được vấn đề này và đang nỗ lực giảm độ dày hơn nữa, chẳng hạn như Oppo Find N5, chiếc điện thoại gập mỏng nhất thế giới tính đến thời điểm hiện tại.
5. Màn Hình Phụ: Thực Sự Hữu Ích Đến Mức Nào?
Điện thoại gập Motorola Razr+ đang gập lại với màn hình ngoài hiển thị
Tùy thuộc vào việc bạn mua một chiếc điện thoại gập vỏ sò hay gập sách, kỳ vọng của bạn đối với màn hình phụ sẽ khác nhau. Đối với dòng gập sách, trường hợp sử dụng đã được xác định rõ: màn hình phụ nên giống một chiếc điện thoại thông thường nhất có thể, và hầu hết các điện thoại gập đã làm được điều này.
Nhưng mọi thứ trở nên phức tạp hơn một chút khi bạn chọn một chiếc điện thoại gập vỏ sò, bởi vì màn hình phụ của chúng nhỏ hơn nhiều và được quảng cáo như một cách để bạn sử dụng điện thoại ít hơn. Nếu bạn nằm trong số những người đang tìm cách giảm thời gian sử dụng màn hình, nỗ lực bổ sung cần thiết để mở điện thoại có thể đủ để ngăn bạn mở các ứng dụng gây nghiện như Instagram hay TikTok.
Tuy nhiên, màn hình phụ của các dòng gập vỏ sò đã ngày càng lớn hơn theo thời gian, đến mức giờ đây bạn có thể chạy gần như bất kỳ ứng dụng nào trên đó. Điều này dường như đi ngược lại mục đích ban đầu của loại hình thiết bị này.
Tôi cũng cho rằng có một vấn đề cơ bản với việc sử dụng điện thoại gập vỏ sò để giảm thời gian sử dụng màn hình. Về cơ bản, bạn đang sử dụng một giải pháp công nghệ để khắc phục một vấn đề hành vi, và điều đó không phải lúc nào cũng hiệu quả vì bạn luôn có thể tìm ra những “kẽ hở”.
Điều tôi thấy hiệu quả hơn trong việc giảm thời gian sử dụng màn hình là ẩn các ứng dụng cám dỗ khỏi ngăn kéo ứng dụng để chúng khuất mắt và chuyển màn hình sang chế độ Xám (Grayscale), khiến nó cố tình trở nên nhàm chán.
6. Thời Lượng Pin: Bạn Có Chấp Nhận Sự Đánh Đổi?
Với kích thước tổng thể của mình, bạn có thể nghĩ rằng điện thoại gập sẽ có rất nhiều không gian bên trong khung máy để chứa một viên pin khổng lồ. Tuy nhiên, phần lớn không gian đó thực chất bị chiếm bởi bản lề, và trong nỗ lực làm cho các thiết bị này mỏng hơn, bạn lại mất đi nhiều không gian quý giá bên trong hơn nữa.
Thực tế, Samsung đã không thay đổi kích thước pin của dòng Fold (4400mAh) kể từ năm 2021 khi ra mắt Galaxy Z Fold 3. Và vấn đề này không chỉ riêng Samsung; Google Pixel 9 Pro Fold có viên pin 4650mAh, và OnePlus Open có 4805mAh, mặc dù tốt hơn nhưng vẫn thấp hơn mức 5000mAh mà chúng ta thường coi là tiêu chuẩn hiện nay.
Điều này khá đáng tiếc vì màn hình bên trong lớn hơn chính là lý do bạn mua chiếc điện thoại này, nhưng nó cũng tiêu thụ năng lượng nhiều hơn đáng kể. Vì vậy, bạn sẽ liên tục phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan: nên tiết kiệm pin bằng cách sử dụng màn hình phụ, hay tận dụng tính năng chính mà bạn đã bỏ thêm tiền để sở hữu?
Đây vẫn là một vấn đề có thể khắc phục được về lâu dài khi ngành công nghiệp điện thoại thông minh chuyển sang sử dụng pin silicon-carbon mới, vốn có mật độ năng lượng cao hơn và do đó có thể tích trữ nhiều năng lượng hơn trong cùng một kích thước. Thực tế, Vivo X Fold3 Pro đã sử dụng công nghệ này và cung cấp viên pin 5700mAh đáng nể.
Tất nhiên, con số này có vẻ không quá ấn tượng khi một số thương hiệu Trung Quốc đã cung cấp pin lên tới 8000mAh, chẳng hạn như Honor Power, nhưng xu hướng chung dường như đang có lợi cho người dùng.
Nếu thời lượng pin thực sự quan trọng đối với bạn, điều này rất có thể xảy ra, thì bạn có thể muốn chờ đợi Samsung hoặc Google áp dụng công nghệ pin mới này. Apple cũng được kỳ vọng sẽ ra mắt chiếc điện thoại gập đầu tiên vào năm 2026, mặc dù tôi nghi ngờ công ty sẽ sử dụng công nghệ pin mới và có khả năng rủi ro cho một sản phẩm thế hệ đầu tiên mà hàng triệu người đang chờ đợi.
Điện thoại gập là những kỳ quan kỹ thuật đáng ngưỡng mộ, nhưng chúng không phải dành cho tất cả mọi người. Các phiên bản mới nhất thực sự bền bỉ hơn, nhưng chúng vẫn còn tồn tại những vấn đề cố hữu liên quan đến hình thái của chúng, bao gồm nếp gấp màn hình, thời lượng pin chưa tối ưu, tỷ lệ khung hình còn bất tiện, và độ dày cùng trọng lượng vẫn khá lớn. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng nhu cầu và ưu tiên của bản thân để đưa ra quyết định phù hợp nhất với trải nghiệm công nghệ của bạn.
