Bạn đang trả tiền cho một gói internet tốc độ cao, nhưng lại cảm thấy như đang quay về thời kỳ dial-up cũ kỹ? Nếu kết nối internet của bạn đột nhiên chậm chạp một cách khó hiểu, rất có thể nó đang bị “bóp băng thông” – một thực trạng phổ biến và có nhiều cách để bạn kiểm tra cũng như tìm giải pháp. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách thức kiểm tra là chìa khóa để đảm bảo bạn luôn nhận được tốc độ xứng đáng với số tiền bỏ ra.
Tại sao Nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) bóp băng thông?
Bóp băng thông (Internet throttling) là hành động mà Nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) cố ý làm chậm kết nối của bạn. Các ISP thường thực hiện việc này để quản lý tắc nghẽn mạng, thực thi các giới hạn dung lượng dữ liệu (data cap), hoặc thậm chí để kiểm soát quyền truy cập vào một số trang web và dịch vụ cụ thể – ngay cả khi họ quảng cáo là “dữ liệu không giới hạn”.
Nếu bạn nhận thấy internet của mình chậm lại đáng kể trong các hoạt động cụ thể như xem video trực tuyến (streaming), tải xuống (downloading) hoặc chơi game, đặc biệt là vào giờ cao điểm, thì việc bị bóp băng thông có thể là nguyên nhân chính. Đây là một vấn đề phổ biến đến mức Netflix đã ra mắt trang FAST.com để giúp người dùng kiểm tra tốc độ xem video trực tuyến của họ.
Người dùng đang kiểm tra tốc độ internet qua công cụ FAST.com của Netflix.
Mặc dù ISP có thể bóp băng thông internet của bạn vì nhiều lý do, hai nguyên nhân phổ biến nhất là vượt quá giới hạn dung lượng dữ liệu và tắc nghẽn mạng.
Hướng dẫn cách kiểm tra Internet có bị bóp băng thông hay không
Các gói dịch vụ internet không phải gói nào cũng giống nhau – một số gói có giới hạn dữ liệu để ngăn bạn vượt quá băng thông hàng tháng. Ngoài ra, khi một mạng trở nên quá tắc nghẽn do quá nhiều người cố gắng kết nối cùng lúc, ISP của bạn có thể giới hạn kết nối internet để đảm bảo ổn định cho toàn bộ hệ thống.
Nếu bạn vẫn trong giới hạn dung lượng data của mình nhưng vẫn gặp phải tình trạng internet ì ạch, đây là một vài kỹ thuật để kiểm tra xem có phải do ISP bóp băng thông hay không.
Kiểm tra tốc độ Internet trên thiết bị của bạn
Kiểm tra tốc độ internet là cách tốt nhất để xác định xem bạn có đang nhận được tốc độ mà mình đã trả tiền hay không. Bạn có thể sử dụng các công cụ kiểm tra tốc độ internet như Google Measurement Lab (MLab) để kiểm tra tốc độ mạng hiện tại hoặc phát hiện việc chặn và bóp băng thông internet. Lưu ý rằng MLab không mang tất cả các biểu tượng thương hiệu Google thông thường vì đây là một liên minh đối tác rộng lớn hơn, nhưng đây là một công cụ kiểm tra tốc độ internet rất hữu ích và chính xác.
Tuy nhiên, bạn không bị giới hạn bởi một công cụ kiểm tra tốc độ duy nhất. Bạn cũng nên thử Ookla Speedtest để có thêm một đánh giá thứ hai, đảm bảo rằng bạn không phải đang gặp sự cố kết nối kém với một trang web cụ thể.
Vì tốc độ internet có thể dao động trong ngày, bạn nên chạy nhiều bài kiểm tra và so sánh chúng với gói cước của mình để tính toán tốc độ trung bình. Nếu tốc độ internet của bạn liên tục giảm mạnh vào giờ cao điểm, điều đó có thể cho thấy kết nối internet của bạn đang bị bóp băng thông. Lúc này, đã đến lúc liên hệ với ISP của bạn.
So sánh tốc độ Internet tổng thể và tốc độ xem video trực tuyến
Đôi khi, một ISP có thể bóp băng thông cho một số loại lưu lượng truy cập nhất định vào giờ cao điểm. Ví dụ, ISP của bạn có thể cho phép các trang web thông thường tải bình thường nhưng lại bóp băng thông các dịch vụ xem video trực tuyến tiêu tốn nhiều băng thông (điều này rất khó chịu!). Có một vài cách để bạn kiểm tra điều này.
Đầu tiên, hãy chạy một trong các bài kiểm tra tốc độ internet đã nói ở trên từ MLab hoặc Ookla và ghi lại tốc độ của bạn. Sau đó, truy cập Netflix’s FAST và chạy bài kiểm tra này, rồi so sánh các tốc độ. Nếu có sự chênh lệch lớn, có thể ISP của bạn đang nhắm mục tiêu vào dữ liệu của Netflix (và các dịch vụ xem video trực tuyến khác).
Sử dụng VPN để vượt qua việc bóp băng thông dựa trên nội dung
Tính năng VPN tích hợp sẵn trong trình duyệt Opera GX, giúp ẩn danh và vượt qua bóp băng thông.
Nếu việc bóp băng thông internet của bạn nhắm vào các trang web và ứng dụng cụ thể, bạn có thể sử dụng VPN để vượt qua nó. VPN (mạng riêng ảo) cho phép bạn duyệt web ẩn danh để ISP không thể theo dõi hoặc giới hạn hoạt động trực tuyến của bạn. Nó cũng cho phép bạn truy cập các trang web bị hạn chế mà nếu không có VPN thì sẽ không thể truy cập được.
Sử dụng VPN, bạn cũng có thể kiểm tra tốc độ kết nối internet của mình, mang lại kết quả chính xác hơn nhiều. Mặc dù tốc độ internet giảm nhẹ là điều bình thường khi sử dụng VPN, nhưng sự khác biệt lớn cho thấy tốc độ internet của bạn đang bị hạn chế một cách cố ý. Một lần nữa, hãy hoàn thành nhiều bài kiểm tra trong ngày để ghi lại tốc độ trung bình, lưu ý những sự sụt giảm lớn vào khoảng giờ cao điểm.
Kiểm tra xem vấn đề có phải do Wi-Fi của bạn không
Một yếu tố cần xem xét khác là bạn thực sự đang gặp vấn đề về Wi-Fi chứ không phải là do ISP cố ý bóp băng thông. Bởi vì cả hai đều dẫn đến tốc độ chậm hơn, giật lag và mất kết nối, bạn có thể cảm thấy kết nối internet của mình đang bị tấn công, trong khi thực tế, bạn có thể chỉ cần khởi động lại bộ định tuyến Wi-Fi.
Cách dễ nhất để kiểm tra là thực hiện nhanh bài kiểm tra tốc độ Wi-Fi so với Ethernet. Đầu tiên, chạy một bài kiểm tra tốc độ qua Wi-Fi, sau đó làm tương tự khi kết nối với cáp Ethernet. Nếu tốc độ Ethernet nhanh hơn nhiều, đó có thể là vấn đề về Wi-Fi – nhiễu sóng, khoảng cách hoặc thiết bị cũ. Nếu tốc độ chậm trên cả Wi-Fi và Ethernet, và đặc biệt tệ hơn vào giờ cao điểm hoặc trên các dịch vụ cụ thể, bạn có thể đang đối mặt với việc ISP bóp băng thông.
Kiểm tra xem bạn đã sử dụng hết dung lượng data cho phép chưa
Cuối cùng, dù nghe có vẻ hiển nhiên, nhưng bạn đã kiểm tra dung lượng dữ liệu hàng tháng của mình chưa? Nếu bạn đã đạt đến giới hạn dung lượng dữ liệu hàng tháng, ISP của bạn có thể đã bóp băng thông kết nối internet cho đến chu kỳ thanh toán tiếp theo.
Cách ngăn chặn ISP bóp băng thông Internet của bạn
Có một quan niệm sai lầm phổ biến rằng bạn không thể làm gì nhiều để chống lại việc ISP bóp băng thông internet. Thực tế, mặc dù không dễ dàng, nhưng vẫn có một số lựa chọn để ngăn chặn việc điều tiết băng thông này.
- Giảm hoạt động tốn nhiều data hoặc nâng cấp gói cước: Nếu vấn đề là do sử dụng quá nhiều dữ liệu, hãy hạn chế các hoạt động tiêu tốn nhiều băng thông. Bạn cũng có thể cài đặt ứng dụng để giúp theo dõi mức sử dụng dữ liệu của mình. Nếu việc tiết kiệm băng thông không khả thi, hãy xem xét nâng cấp gói internet để tận hưởng dữ liệu tốc độ cao.
- Chuyển sang dịch vụ VPN cao cấp: Một dịch vụ VPN uy tín cung cấp quyền riêng tư dữ liệu hoàn chỉnh và tự do khỏi mọi trường hợp bóp băng thông. Mã hóa lưu lượng truy cập của bạn và định tuyến nó qua máy chủ của nhà cung cấp dịch vụ VPN sẽ giúp ngăn chặn việc bóp băng thông dựa trên nội dung nhắm vào các trang web và ứng dụng cụ thể.
- Đổi ISP: Nếu việc bóp băng thông trở nên dai dẳng và liên tục, bạn cũng có thể cân nhắc thay đổi ISP và chọn một nhà cung cấp dịch vụ phục vụ bạn tốt hơn.
- Hỏi trực tiếp ISP của bạn: Bạn có thể hỏi trực tiếp ISP xem họ có bóp băng thông dữ liệu của bạn hay không. Có thể họ sẽ không trả lời ngay lần đầu, nhưng bạn luôn có thể chuyển sang một gói cước tốt hơn hoặc tìm kiếm nhà cung cấp mới.
Việc bị bóp băng thông có thể biến gói internet tốc độ cao của bạn thành một trải nghiệm đầy bực bội, nhưng bạn không phải là người bất lực. Cho dù là thay đổi thiết bị, sử dụng các công cụ tốt hơn, hay liên hệ với ISP của bạn kèm bằng chứng, đều có những bước thực tế bạn có thể thực hiện để chống lại. Hãy tiếp tục kiểm tra, tiếp tục theo dõi và đừng chấp nhận ít hơn những gì bạn đã được hứa hẹn về tốc độ internet.