Những ngày cuối cùng của Windows 10 đang đến rất gần, nhưng điều đó không có nghĩa là chiếc PC của bạn cũng phải “ra đi” theo. Vẫn còn nhiều lựa chọn khả thi để bạn có thể kéo dài tuổi thọ và tiếp tục sử dụng chiếc máy tính Windows 10 yêu quý của mình, thay vì vội vàng nâng cấp hoặc loại bỏ nó.
1. Tiếp tục sử dụng với hỗ trợ từ bên thứ ba
Một số công ty, chẳng hạn như 0patch, đã tuyên bố rằng họ sẽ phát hành các bản vá bảo mật độc lập cho Windows 10 sau khi hệ điều hành này chạm mốc ngừng hỗ trợ chính thức. Nếu điều này trở thành hiện thực, bạn có thể tiếp tục sử dụng Windows 10 mà không cần các bản cập nhật bảo mật từ Microsoft, mặc dù lựa chọn này sẽ tốn kém chi phí dưới dạng một gói đăng ký.
Máy tính xách tay chạy Windows 10 với bộ cài đặt và USB, thể hiện việc tiếp tục hỗ trợ
Tất nhiên, tùy chọn này phụ thuộc hoàn toàn vào việc các công ty bên ngoài đầu tư thời gian, tiền bạc và tài nguyên để phát triển các bản vá bảo mật cho Windows 10. Chúng ta không thể biết lịch trình cập nhật sẽ như thế nào, hoặc liệu các lỗi chưa được vá có được xử lý khẩn cấp như Microsoft đã từng làm hay không. Dù vậy, với việc Microsoft hoàn toàn từ bỏ Windows 10, đây gần như là lựa chọn duy nhất nếu bạn muốn tiếp tục sử dụng hệ điều hành này.
Việc sử dụng Windows 10 mà không có các bản vá bảo mật trong tương lai có thể chấp nhận được trên một máy tính “air-gapped” – tức là một máy tính không bao giờ kết nối internet. Tuy nhiên, cách tiếp cận này không thực tế cho mục đích thương mại hay thậm chí là sử dụng cá nhân, trừ khi bạn chỉ chạy một hệ thống thử nghiệm trong phòng thí nghiệm của mình.
2. “Ép” cài đặt Windows 11
Lựa chọn hợp lý tiếp theo là nâng cấp lên Windows 11. Nếu bạn có một chiếc PC đáp ứng các yêu cầu phần cứng nghiêm ngặt của Windows 11, bạn có thể nâng cấp dễ dàng. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu phần cứng của bạn không đáp ứng, đặc biệt là bộ xử lý tương thích TPM 2.0?
Câu trả lời khá đơn giản: bạn vẫn có thể cài đặt Windows 11.
Máy tính xách tay hiển thị logo Windows 11 cùng USB cài đặt Rufus, minh họa cách cài đặt Windows 11 trên PC không hỗ trợ
Có nhiều cách để bỏ qua các yêu cầu phần cứng tối thiểu của Windows 11. Tuy nhiên, với việc Microsoft kiên quyết giữ các yêu cầu phần cứng của mình và liên tục vá các lỗ hổng cho phép cài đặt Windows 11 theo những cách không mong muốn, không thể nói trước được khi nào cách này còn là một lựa chọn khả thi. Một lựa chọn khác là sử dụng Tiny11, một phiên bản Windows 11 đã được loại bỏ các phần mềm không cần thiết và giảm bớt yêu cầu về phần cứng.
Ngay cả khi bạn đã cài đặt và chạy được Windows 11 trên phần cứng không được hỗ trợ, con đường phía trước cũng không hề dễ dàng. Các PC không được hỗ trợ có thể sẽ không nhận được các bản cập nhật Windows trong tương lai từ Microsoft, bao gồm cả các bản cập nhật bảo mật cần thiết để giữ cho máy tính của bạn an toàn.
Điều này đưa bạn vào tình huống tương tự như khi tiếp tục sử dụng Windows 10 mà không có hỗ trợ – thiếu các bản cập nhật bảo mật. Tuy nhiên, các phương pháp bỏ qua yêu cầu phần cứng cũng có thể được áp dụng để cài đặt các bản cập nhật trên hệ thống Windows 11 không hỗ trợ. Điều này có thể khá phiền phức, nhưng nó rẻ hơn nhiều so với việc vứt bỏ chiếc máy tính vẫn đang hoạt động tốt hoặc bán nó với giá rẻ mạt.
3. Chuyển sang dùng Linux
Nếu bạn không ngại từ bỏ Windows, việc cài đặt Linux lên các PC cũ là một trong những cách tốt nhất để tái sử dụng một chiếc máy tính cũ. Các bản phân phối Linux thường nhẹ hơn Windows, giúp chiếc PC của bạn dễ dàng chạy hệ điều hành mới hơn.
Màn hình desktop Linux Mint trên máy tính xách tay ThinkPad, gợi ý giải pháp chuyển đổi sang hệ điều hành Linux
Tuy nhiên, với hàng tá lựa chọn khác nhau, việc chọn một bản phân phối Linux phù hợp có thể gây bối rối. Có ít nhất 10 bản phân phối Linux nhẹ mà bạn có thể cài đặt trên PC cũ để bắt đầu, nhưng ngay cả những bản phổ biến như Ubuntu, Arch Linux hay Linux Mint cũng sẽ hoạt động tốt nếu trước đây máy bạn chạy Windows 10 ổn định.
Và nếu bạn lo lắng về việc Linux quá phức tạp, đừng bận tâm. Các bản phân phối Linux hiện đại có giao diện đồ họa xuất sắc, có thể tùy chỉnh và các công cụ hệ thống sẽ khiến bạn cảm thấy thoải mái như ở nhà. Thực tế, thậm chí có những tính năng mà Windows nên học hỏi từ Linux.
Chuyển sang Linux có thể mang lại nhiều lợi ích nếu bạn sẵn sàng thử. Hệ điều hành này đã phát triển rất nhiều từ những ngày đầu chỉ có giao diện dòng lệnh và hiện là một giải pháp thay thế Windows đầy đủ tính năng, đặc biệt nếu bạn đang tìm cách hồi sinh chiếc PC cũ của mình.
4. Biến PC thành máy chủ NAS hoặc đa phương tiện
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, có những cách sử dụng khác cho máy tính của bạn nếu nó không còn là thiết bị chính hàng ngày. Nếu bạn đã nâng cấp lên một chiếc máy tính mới hỗ trợ Windows 11, bạn có thể biến chiếc máy tính cũ thành máy chủ NAS (Network Attached Storage) hoặc máy chủ đa phương tiện gia đình chỉ với vài bước thiết lập nhanh chóng.
Thiết bị NAS Ugreen DXP4800 Plus, tượng trưng cho việc biến PC cũ thành máy chủ lưu trữ NAS gia đình
Việc chạy máy chủ NAS của riêng bạn giúp bạn không phải phụ thuộc vào các nhà cung cấp dịch vụ đám mây như Google Drive và mang lại dung lượng lưu trữ lớn hơn đáng kể. Hãy coi đó là kho lưu trữ đám mây riêng tư của bạn. Nó có thể chứa bao nhiêu dữ liệu tùy thích, và nếu bạn lo lắng về bảo mật, giờ đây bạn có toàn quyền kiểm soát dữ liệu của mình.
Thiết lập một máy chủ NAS cũng không quá khó khăn. Các giải pháp NAS miễn phí như OpenMediaVault, TrueNAS Core và Unraid là những lựa chọn tuyệt vời cho một hệ thống NAS tự làm.
Bạn cũng có thể biến chiếc máy tính cũ của mình thành máy chủ đa phương tiện Plex, đóng vai trò là trung tâm cho các dịch vụ phát trực tuyến và bất kỳ nội dung lưu trữ cục bộ nào bạn có. Việc thiết lập Plex một cách chuyên nghiệp không hề khó, vì vậy bạn sẽ sẵn sàng sử dụng ngay lập tức.
Microsoft có thể buộc bạn phải chia tay với Windows 10 bằng cách ngừng hỗ trợ hệ điều hành này, nhưng bạn không nhất thiết phải từ bỏ phần cứng của mình ngay lập tức. Tùy thuộc vào việc bạn muốn tiếp tục sử dụng Windows 10 hay chuyển sang một hệ điều hành khác, vẫn có những lựa chọn hữu ích giúp cứu chiếc PC cũ của bạn khỏi việc phải “vào thùng rác”.
Bạn đã thử cách nào để kéo dài tuổi thọ cho PC Windows 10 của mình chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới!
