Trong thời đại số, việc chia sẻ những khoảnh khắc ẩm thực hấp dẫn đã trở thành một phần không thể thiếu. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách biến một bữa ăn bình thường thành một tác phẩm nghệ thuật khiến người xem phải trầm trồ. Bạn không cần những chiếc máy ảnh đắt tiền hay thiết bị chuyên nghiệp phức tạp. Thay vào đó, chỉ với một chút kỹ thuật, sự tinh tế trong việc kiểm soát ánh sáng, góc độ và một vài mẹo chỉnh sửa đơn giản, bạn hoàn toàn có thể tạo ra những bức ảnh món ăn “ngon mắt” ngay cả bằng chiếc điện thoại thông minh của mình. Bài viết này sẽ chia sẻ những bí quyết cốt lõi giúp bạn nâng tầm kỹ năng chụp ảnh món ăn, biến những khoảnh khắc ẩm thực đời thường thành những kiệt tác đầy lôi cuốn.
1. Tận dụng ánh sáng tự nhiên và nhân tạo một cách thông minh
Ánh sáng là yếu tố quan trọng nhất trong nhiếp ảnh, và điều này đặc biệt đúng với nhiếp ảnh món ăn. Ngay cả trước khi bắt đầu bày trí món ăn, hãy luôn kiểm tra điều kiện ánh sáng tại các khu vực khác nhau trong nhà bạn.
Ánh sáng tự nhiên là chìa khóa
Hầu hết các nhiếp ảnh gia ẩm thực đều ưu tiên sử dụng ánh sáng tự nhiên. Nó mềm mại, dịu nhẹ và giúp món ăn trông chân thực, hấp dẫn hơn. Hãy tìm những cửa sổ có ánh sáng chiếu vào. Bạn có thể chọn các phòng khác nhau tùy thuộc vào thời điểm trong ngày hoặc tâm trạng bạn muốn truyền tải. Ví dụ, ánh sáng buổi sáng thường tươi sáng, thích hợp cho những bức ảnh mang phong cách nhẹ nhàng, mùa hè. Ngược lại, ánh sáng vào buổi chiều tà, đặc biệt nếu có vật cản như cây cối bên ngoài, có thể tạo ra hiệu ứng ánh sáng dịu nhẹ, rất phù hợp cho những bức ảnh có phong cách trầm lắng, moody. Học cách nhìn và tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên chính là bí quyết để tạo nên những bức ảnh món ăn đẹp.
Từng miếng mực chiên giòn rụm trên đĩa màu tối với ánh sáng dịu
Đĩa cơm cá hồi ngon mắt với trứng, rau củ dưới ánh sáng tự nhiên rực rỡ
Bát kem Crème brûlée với lớp đường caramel cháy xém, đặt trên nền gỗ tối với ánh sáng từ một phía
Khai thác ánh sáng nhân tạo
Mặc dù ánh sáng tự nhiên được ưa chuộng, việc học cách sử dụng ánh sáng nhân tạo, đặc biệt là ánh sáng studio, sẽ mở rộng khả năng chụp ảnh của bạn. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn muốn chụp vào buổi tối hoặc trong những ngày thiếu sáng. Ánh sáng nhân tạo giúp bạn kiểm soát hoàn toàn hướng, cường độ và màu sắc, đảm bảo bạn có thể chụp những bức ảnh chất lượng cao bất kể điều kiện môi trường.
2. Nắm vững nghệ thuật bố cục ảnh
Có sự khác biệt lớn giữa việc “chụp một bức ảnh” và “tạo ra một bức ảnh”. Khi bạn chú trọng vào bố cục – cách sắp xếp các yếu tố trong khung hình – và chủ đích chụp, bức ảnh của bạn sẽ trở nên nổi bật.
Các quy tắc bố cục cơ bản
Học một số quy tắc bố cục cơ bản sẽ giúp cải thiện đáng kể ảnh chụp món ăn của bạn. Các quy tắc như Quy tắc một phần ba (Rule of Thirds), Đường dẫn (Leading Lines), Quy tắc số lẻ (Rule of Odds) và Tỷ lệ vàng (Golden Ratio) là những kỹ thuật tuyệt vời để bắt đầu. Tuân theo những quy tắc này sẽ giúp bạn dẫn dắt ánh mắt người xem đi qua bức ảnh một cách tự nhiên. Ban đầu, bạn sẽ cần luyện tập có chủ đích, nhưng với thời gian, chúng sẽ trở thành phản xạ tự nhiên.
Bức ảnh cận cảnh chiếc pizza pepperoni với bố cục quy tắc một phần ba
Học hỏi từ nghệ thuật
Một cách nhanh chóng và hiệu quả để cải thiện bố cục là nghiên cứu các tác phẩm nghệ thuật. Việc tạo một bảng cảm hứng (mood board) đầy đủ các bức ảnh món ăn đẹp là tốt, nhưng bạn cũng có thể học hỏi rất nhiều từ các bảo tàng và phòng trưng bày nghệ thuật. Việc thực hành một thể loại nhiếp ảnh khác cũng sẽ rất có lợi. Đôi khi, cảm hứng từ những bức ảnh phong cảnh của bạn có thể được áp dụng khi chọn màu sắc hoặc đạo cụ cho ảnh món ăn.
3. Kể câu chuyện qua từng bức ảnh
Đây là điểm mà nhiều nhiếp ảnh gia mới bắt đầu thường mắc lỗi. Bạn có thể đã làm chủ bố cục, tìm được màu sắc hài hòa nhưng vẫn cảm thấy thiếu một điều gì đó. Rất có thể, bức ảnh của bạn chưa có một câu chuyện đủ mạnh mẽ. Những hình ảnh mạnh mẽ nhất mà bạn thấy hàng ngày đều có một điểm chung: chúng gợi lên những cảm xúc mạnh mẽ.
Lựa chọn đạo cụ thông minh
Việc thêm một câu chuyện là tối quan trọng để thu hút sự chú ý của người xem và tạo kết nối với họ. Cách đơn giản nhất để thêm yếu tố tường thuật là lựa chọn đạo cụ một cách chu đáo. Bạn muốn tạo cảm giác ấm cúng, gần gũi như ở nhà? Hãy thêm các đạo cụ bằng gỗ mộc, dao dĩa cũ, và khăn ăn màu tối vào khung hình. Để tạo cảm giác hiện đại, trang trọng, hãy sử dụng nền gỗ bóng hoặc đá cẩm thạch, dao dĩa sáng bóng và khăn ăn đơn sắc.
Bàn tay đang rắc phô mai lên chiếc pizza đang được làm dở, tạo cảm giác về quá trình chuẩn bị món ăn
Yếu tố con người và bảng phân cảnh
Bạn có thể thêm yếu tố con người vào ảnh để gợi lên phản ứng cảm xúc. Việc đưa người mẫu hoặc chỉ đơn giản là đôi bàn tay vào khung hình có thể tăng cường câu chuyện. Một mẹo hay là tạo một bảng phân cảnh (storyboard) trước khi chụp. Điều này giúp bạn tập trung hơn vào câu chuyện muốn kể và đảm bảo bạn đã chuẩn bị tất cả các chi tiết và đạo cụ liên quan. Bạn không cần thiết bị phức tạp; một cây bút và tờ giấy là đủ để hình dung cảnh chụp.
4. Thử nghiệm đa dạng góc chụp
Trong nhiếp ảnh món ăn, chìa khóa là làm cho món ăn trông đầy đặn và hấp dẫn. Bạn có thể đạt được điều này bằng cách điều chỉnh góc nhìn. Sử dụng đĩa nhỏ hơn và chụp cận cảnh cũng sẽ giúp ích. Nhưng đôi khi, bạn cần một bức ảnh rộng hơn để bao gồm cả câu chuyện. Điều quan trọng là biết khi nào nên sử dụng từng góc độ.
Góc chụp trên cao (Top-down)
Một bức ảnh chụp từ trên cao (flat lay) về các món ăn khác nhau trên bàn ăn gia đình có thể thể hiện sự sum vầy. Góc này lý tưởng cho các món ăn được bày biện đẹp mắt trên mặt phẳng, hoặc khi bạn muốn hiển thị nhiều món cùng lúc.
Chồng bánh pancake hấp dẫn với sốt và trái cây, chụp từ góc trên cao
Góc ngang tầm mắt (Eye-level) và 45 độ
Mặt khác, một chiếc bánh burger chụp ngang tầm mắt sẽ thú vị hơn là nhìn từ trên xuống, vì nó tôn lên chiều cao và các lớp bên trong của món ăn. Góc 45 độ hoạt động tốt cho các món súp và salad để thể hiện các lớp và độ sâu. Hãy thử nghiệm để tìm ra góc độ phù hợp nhất cho từng loại món ăn và thông điệp bạn muốn truyền tải.
5. Khai thác sức mạnh của ứng dụng nhiếp ảnh trên smartphone
Nếu bạn muốn có nhiều quyền kiểm soát hơn đối với ảnh của mình và muốn mô phỏng việc sử dụng máy ảnh DSLR hoặc mirrorless, bạn có thể tải xuống các ứng dụng máy ảnh chuyên nghiệp trên điện thoại thông minh. Những ứng dụng này cho phép bạn kiểm soát ba thông số của tam giác phơi sáng: khẩu độ, tốc độ màn trập và ISO.
Kiểm soát thông số phơi sáng
Các ứng dụng như Lightroom Camera, ProCam (iOS) hoặc Open Camera (Android) cung cấp quyền điều khiển thủ công các cài đặt tương tự như máy ảnh chuyên nghiệp. Việc này rất quan trọng để bạn có thể tinh chỉnh ánh sáng, độ sắc nét và độ sâu trường ảnh của bức ảnh.
Lợi ích của định dạng RAW
Cá nhân tôi thường sử dụng ứng dụng máy ảnh của Lightroom. Tôi thích chụp ảnh ở định dạng RAW, vì nó mang lại nhiều quyền kiểm soát hơn trong quá trình chỉnh sửa. Chụp ở định dạng RAW giúp giữ lại nhiều thông tin hình ảnh hơn, cho phép bạn điều chỉnh cân bằng trắng, phơi sáng và màu sắc một cách linh hoạt mà không làm giảm chất lượng ảnh, đặc biệt khi chụp trong điều kiện ánh sáng tự nhiên. Có rất nhiều ứng dụng máy ảnh miễn phí và trả phí có sẵn cho cả Android và iOS.
6. Đầu tư ống kính ngoài (lenses) phù hợp
Giống như ứng dụng, ống kính cũng có thể rất hữu ích để làm cho hình ảnh của bạn trông chuyên nghiệp hơn.
Sức hút của ống kính macro
Tôi khuyên bạn nên mua một ống kính macro để chụp chi tiết kết cấu của món ăn tốt hơn. Có một lý do chính đáng tại sao tất cả các nhiếp ảnh gia ẩm thực đều yêu thích ống kính macro 100mm. Ngay cả khi máy ảnh của bạn có ống kính macro tích hợp, chất lượng từ một ống kính macro riêng biệt vẫn tốt hơn, đặc biệt là để tạo hiệu ứng bokeh (làm mờ hậu cảnh) đẹp mắt.
Ống kính macro kẹp trên điện thoại thông minh, minh họa khả năng chụp cận cảnh chi tiết
Lựa chọn ống kính hợp lý
Các góc nhìn khác nhau từ ống kính cũng có thể giúp bạn kể chuyện và thể hiện sự phong phú. Tránh sử dụng các ống kính hiệu ứng đặc biệt như siêu rộng hoặc mắt cá. Bạn muốn ảnh món ăn của mình trông tự nhiên nhất có thể.
7. Nâng tầm ảnh với phần mềm chỉnh sửa chuyên nghiệp
Dù bạn chụp ảnh bằng máy ảnh mirrorless hiện đại hay chiếc điện thoại khiêm tốn của mình, việc chỉnh sửa là yếu tố then chốt để làm cho hình ảnh món ăn của bạn trở nên nổi bật. Bạn có thể sử dụng ứng dụng chỉnh sửa tích hợp sẵn trên điện thoại, nhưng phần mềm chỉnh sửa chuyên dụng sẽ cung cấp nhiều tùy chọn hơn.
Các điều chỉnh cơ bản không thể bỏ qua
Các điều chỉnh cơ bản như độ sáng, vùng sáng (highlights), vùng tối (shadows) và độ tương phản là đủ để cải thiện đáng kể ảnh của bạn. Thêm độ rực rỡ (vibrance) hoặc độ bão hòa (saturation) cũng có thể làm cho hình ảnh trở nên sống động hơn.
Giao diện phần mềm chỉnh sửa ảnh Lightroom Mobile, tập trung vào các tùy chọn điều chỉnh màu sắc
Tận dụng các tính năng nâng cao (Lightroom Mobile)
Tôi thường chỉnh sửa ảnh của mình bằng Lightroom Mobile. Ngoài các điều chỉnh phơi sáng và màu sắc thông thường, tôi còn thích loại bỏ mọi khuyết điểm trong hình ảnh bằng Lightroom. Tùy chọn mặt nạ (masking) là tính năng yêu thích của tôi, vì nó cho phép tôi chỉnh sửa có chọn lọc các khu vực cụ thể của hình ảnh mà không ảnh hưởng đến các phần khác.
Kết luận
Như người ta thường nói, quan trọng không phải là công cụ mà là kỹ năng của bạn. Bạn không cần một chiếc máy ảnh mirrorless hàng đầu để chụp những bức ảnh món ăn tuyệt vời. Chiếc điện thoại thông minh của bạn hoàn toàn có thể làm được điều đó. Hãy chú ý đến ánh sáng, bố cục và câu chuyện bạn muốn kể. Nếu cần, hãy sử dụng các ứng dụng hỗ trợ và chỉnh sửa ảnh của bạn một cách cẩn thận. Với những bí quyết này, bạn sẽ tự tin hơn khi ghi lại và chia sẻ những khoảnh khắc ẩm thực đầy cảm hứng của mình.
Bạn đã thử áp dụng những mẹo này chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm chụp ảnh món ăn của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
