Trong những ngày đầu làm quen với nhiếp ảnh, việc chụp ảnh mà không quá chú trọng đến bố cục có thể vẫn mang lại những bức hình “tạm được”. Tuy nhiên, nếu bạn muốn nâng tầm chất lượng ảnh của mình lên một đẳng cấp mới, việc bỏ qua các quy tắc bố cục chính là bạn đang bỏ lỡ cơ hội. Hiểu rõ các nguyên tắc này và cách áp dụng chúng là yếu tố cốt lõi để tạo ra những bức ảnh nghệ thuật, thu hút hơn, đặc biệt khi chụp ảnh bằng điện thoại.
Bố cục không chỉ là sắp xếp các yếu tố trong khung hình mà còn là cách bạn kể câu chuyện, dẫn dắt mắt người xem đến điểm bạn muốn nhấn mạnh. Với sự phát triển của công nghệ camera điện thoại, giờ đây, bạn hoàn toàn có thể áp dụng các kỹ thuật bố cục nhiếp ảnh chuyên nghiệp để biến những bức ảnh chụp nhanh hàng ngày thành tác phẩm ấn tượng. Hãy cùng khám phá 9 kỹ thuật bố cục cơ bản mà mọi nhiếp ảnh gia điện thoại nên nắm vững.
1. Đường Dẫn Hướng (Leading Lines)
Đường dẫn hướng là một trong những kỹ thuật bố cục nhiếp ảnh đầu tiên mà các nhiếp ảnh gia thường học, và có lý do chính đáng cho điều đó. Đây là cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để thu hút ánh mắt người xem đến một chủ thể hoặc điểm nhấn thú vị trong khung hình. Các con đường, dòng sông, thung lũng, hoặc thậm chí là hàng rào, vách núi đều là những lựa chọn tuyệt vời để sử dụng làm đường dẫn hướng.
Kỹ thuật đường dẫn hướng đặc biệt hữu ích trong nhiếp ảnh phong cảnh, nhất là ở những vùng núi non hùng vĩ. Tuy nhiên, chúng cũng phát huy tác dụng rất tốt ở khu vực đô thị. Các thành phố lớn với những con phố dài, kiến trúc độc đáo luôn có những điểm thú vị ở cuối con đường, tạo điều kiện lý tưởng để áp dụng kỹ thuật này.
Đường ray tàu hỏa tạo thành đường dẫn hướng trong ảnh, minh họa kỹ thuật bố cục nhiếp ảnh hiệu quả.
Bạn có thể tự do lựa chọn điểm tập trung cho đường dẫn hướng của mình. Đó có thể là mặt trời mọc hoặc lặn, nhưng bạn cũng có thể muốn đặt con người vào vị trí chủ đạo để tạo thêm câu chuyện cho bức ảnh.
2. Đối Xứng (Symmetry)
Bố cục đối xứng là một trong những cách tuyệt vời để biến những điều kiện chụp tưởng chừng bất lợi như ngày mưa thành cơ hội chụp ảnh điện thoại độc đáo. Chẳng hạn, những vũng nước đọng sau mưa tạo ra phản chiếu hoàn hảo, rất lý tưởng để chụp ảnh đối xứng.
Bức ảnh phản chiếu đối xứng qua mặt hồ phẳng lặng, làm nổi bật kỹ thuật bố cục đối xứng trong nhiếp ảnh.
Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải đợi trời mưa để chụp được những bức ảnh đối xứng xuất sắc. Nhiều công trình kiến trúc được thiết kế với tính đối xứng cao, đặc biệt là những tòa nhà có hình dạng tam giác. Hơn nữa, bạn có thể tận dụng hình ảnh phản chiếu trên mặt hồ, ao, hoặc bất kỳ mặt nước phẳng lặng nào khác để tạo bố cục đối xứng. Khi chụp, hãy sử dụng lưới hỗ trợ trên camera điện thoại để căn chỉnh khung hình chính xác, đảm bảo hai nửa bức ảnh chiếm không gian gần như bằng nhau.
3. Tập Trung Vào Một Chủ Thể (Focus on One Subject)
Tính chủ đích là một trong những khía cạnh quan trọng nhất để tạo nên một bức ảnh thú vị. Cách tốt nhất để đạt được điều này là tập trung vào duy nhất một chủ thể chính. Hãy sử dụng phần còn lại của khung cảnh làm nền hoặc khung để kể câu chuyện của bạn hiệu quả hơn, nhưng luôn giữ một yếu tố trọng tâm duy nhất.
Chủ thể chính của bạn có thể là bất cứ thứ gì. Chân dung người luôn là một lựa chọn tuyệt vời. Nếu bạn đang chụp ảnh đường phố bằng điện thoại, bạn có thể chọn một vật thể cụ thể như chiếc ô, chiếc xe đạp, hoặc một chi tiết kiến trúc độc đáo.
Chân dung một người đứng bên kênh, làm chủ thể duy nhất, minh họa việc tập trung vào một chủ thể trong bố cục ảnh.
Lập kế hoạch trước khi chụp sẽ giúp bạn xác định chủ thể chính. Tuy nhiên, bạn cũng có thể dành thời gian quan sát xung quanh để tìm thấy điều gì đó thú vị và biến nó thành điểm nhấn duy nhất trong bức ảnh của mình.
4. Sử Dụng Người & Vật Để Tạo Tỷ Lệ (Use People and Objects for Scale)
Khi chụp ảnh phong cảnh hoặc các địa điểm hùng vĩ khác, hãy cân nhắc cách thể hiện sự tráng lệ của những nơi này bằng cách sử dụng tỷ lệ. Ví dụ, bạn có thể đưa một người vào cảnh khi chụp một ngọn núi. Thay vì chụp chân dung, hãy làm cho họ trông nhỏ bé hơn bằng cách thu nhỏ khung hình hoặc lùi ra xa.
Hình ảnh những người đi bộ trên cầu thang cạnh núi lớn, thể hiện kỹ thuật dùng người để làm nổi bật tỷ lệ hoành tráng của phong cảnh.
Động vật cũng có thể là một cách tuyệt vời để thể hiện tỷ lệ của một khung cảnh. Thay vì sử dụng chế độ Chân dung, bạn nên dùng cài đặt chụp ảnh chính của điện thoại thông minh. Điều này sẽ giúp bạn lấy nét được nhiều chi tiết hơn trong khung cảnh, từ đó nhấn mạnh hơn nữa quy mô của bức ảnh.
5. Quy Tắc 1/3 (Rule of Thirds)
Quy tắc 1/3 là một kỹ thuật bố cục cổ điển khác trong nhiếp ảnh. Đúng như tên gọi, bạn chia hình ảnh của mình thành ba phần bằng nhau theo chiều ngang và chiều dọc, tạo ra chín ô vuông bằng nhau. Các điểm giao nhau của các đường này là nơi lý tưởng để đặt chủ thể hoặc các yếu tố quan trọng trong ảnh. Mỗi khu vực nên kể một câu chuyện độc đáo nhưng vẫn hỗ trợ điều bạn muốn truyền tải chung.
Bạn có thể áp dụng quy tắc 1/3 trong mọi loại kịch bản, như ảnh phong cảnh, chân dung, và ảnh đường phố. Kỹ thuật này hiệu quả cả trong nhiếp ảnh đen trắng lẫn ảnh màu. Bạn có thể chia hình ảnh từ trái sang phải hoặc từ trên xuống dưới tùy theo ý muốn của mình.
Bức ảnh đường phố áp dụng quy tắc 1/3, chia khung hình thành các phần để bố cục cân bằng và thu hút hơn.
Để căn chỉnh hình ảnh chính xác hơn, hãy bật lưới camera trên điện thoại của bạn. Mặc dù dễ thực hiện, bạn có thể cần thực hành nhiều trước khi thực sự có thể đặt các chủ thể thú vị vào đúng vị trí trong khung hình.
6. Tương Phản Cao Với Bóng Đổ & Nền (High-Contrast Shadows and Background)
Mặc dù việc lạm dụng độ tương phản trong ảnh rất dễ xảy ra, nhưng việc sử dụng bóng đổ và nền có độ tương phản cao có thể mang lại hiệu quả tuyệt vời nếu bạn khéo léo. Bạn có thể kiểm soát độ tương phản thông qua ánh sáng bên ngoài hoặc qua phần mềm hậu kỳ.
Nếu bạn muốn chụp ảnh theo phong cách này, bạn nên đi ra ngoài vào khoảng bình minh hoặc hoàng hôn. Ngoài ra, bạn cũng có thể chụp ảnh vào giữa ngày. Tuy nhiên, bạn cần biết cách tận dụng ánh sáng mạnh để nó phục vụ cho bức ảnh của bạn chứ không phải chống lại bạn.
Cảnh thành phố và kênh đào chụp bằng điện thoại với bóng đổ tương phản cao, minh họa kỹ thuật ánh sáng mạnh trong nhiếp ảnh.
Bạn có thể tăng cường độ tương phản bằng cách điều chỉnh thanh trượt Shadows và Contrast sau này. Bất kỳ ứng dụng chỉnh sửa ảnh nào, bao gồm cả ứng dụng mặc định trên điện thoại thông minh của bạn, đều có thể thực hiện tốt công việc này.
7. Đặt Chủ Thể Vào Giữa Khung Hình (Putting Your Subject in the Middle of the Picture)
Nhiều người cho rằng bạn không nên đặt chủ thể vào giữa bức ảnh, nhưng thực tế kỹ thuật này vẫn có giá trị riêng. Trong nhiều trường hợp, việc này có thể làm cho hình ảnh của bạn trông thú vị hơn. Tuy nhiên, chìa khóa là đảm bảo chủ thể hài hòa với khung cảnh chứ không bị lạc lõng.
Những chiếc thuyền neo đậu tại cảng, đặt chủ thể chính vào giữa khung hình, tạo điểm nhấn mạnh mẽ cho bức ảnh.
Đặt chủ thể chính vào giữa bức ảnh có thể hoạt động tốt như một phần của quy tắc 1/3 (nếu chủ thể vẫn nằm trong khu vực trung tâm). Đây cũng là một cách dễ dàng để tạo điểm nhấn. Hãy đảm bảo rằng người xem có thể dễ dàng nhận ra điều gì đang diễn ra; ví dụ, bạn có thể cần giữ máy ảnh cao hơn một chút.
8. Chụp Ảnh Từ Trên Cao (Photographing From Above)
Việc chụp ảnh đường chân trời và các cảnh quan khác từ trên cao thường tốt hơn với máy ảnh DSLR hoặc mirrorless, nhưng bạn vẫn có thể đạt được kết quả tuyệt vời với điện thoại thông minh. Bạn chỉ cần hiểu những hạn chế của điện thoại thông minh. Mặc dù không tốt cho việc zoom xa, bạn có thể có được những bức ảnh góc rộng đẹp mắt.
Bức ảnh đường chân trời thành phố chụp từ trên cao bằng điện thoại, khai thác góc nhìn độc đáo để bố cục hiệu quả.
Khung cảnh cũng cần phải thú vị, và bạn nên chọn một thứ gì đó để tập trung vào. Ví dụ, một tòa nhà cụ thể có thể nổi bật. Chụp ảnh từ trên cao cũng có thể bao gồm việc hướng máy ảnh xuống một cái gì đó trên đường phố hoặc dưới tầm hông. Ví dụ, nếu bạn là một nhiếp ảnh gia, bạn có thể cầm máy ảnh trên tay và chụp ảnh bằng điện thoại thông minh của mình.
9. Đường Chéo (Diagonal Lines)
Các đường chéo như cầu thang thường ít được chụp hơn so với đường dẫn hướng. Tuy nhiên, chúng vẫn rất đáng để bạn cân nhắc. Khi được sử dụng cùng với ánh sáng phù hợp, bạn có thể đạt được những kết quả tuyệt vời.
Hình ảnh cầu thang với các đường chéo rõ nét, tạo chiều sâu và động lực cho bố cục bức ảnh.
Đường chéo có thể làm cho bức ảnh của bạn trông đa chiều hơn so với đường dẫn hướng. Việc nắm bắt kỹ thuật này đòi hỏi nhiều thách thức hơn đáng kể so với các loại bố cục khác, và bạn sẽ cần thực hành nhiều hơn. Ngoài cầu thang, hãy tìm kiếm các đường chéo trong đường sá, các tòa nhà và thậm chí cả các mẫu cỏ.
Việc học cách bố cục hình ảnh trên điện thoại thông minh là điều cần thiết để trở thành một nhiếp ảnh gia giỏi hơn. Bạn sẽ nâng tầm những bức ảnh của mình từ “tốt” lên “tuyệt vời” theo thời gian và khám phá ra điều gì thu hút bạn nhất. Hơn nữa, những kỹ năng này có thể áp dụng linh hoạt sang video và các lĩnh vực thị giác khác.
