Trong vai trò một người đã ứng dụng các công cụ tạo nhạc AI để khơi nguồn cảm hứng hoặc thậm chí hoàn thiện toàn bộ tác phẩm, tôi nhận thấy rằng chúng mang theo những cạm bẫy tiềm ẩn cần được nhận diện rõ ràng. Mặc dù công nghệ trí tuệ nhân tạo đang mở ra những chân trời mới trong lĩnh vực sáng tạo âm nhạc, việc hiểu rõ những hạn chế và rủi ro của nó là vô cùng cần thiết để đảm bảo chất lượng, tính độc đáo và sự toàn vẹn cho các sản phẩm âm thanh.
1. Đầu ra thiếu sự độc đáo và cá tính
Một trong những dấu hiệu đáng lo ngại nhất khi sử dụng AI để tạo nhạc là nguy cơ tạo ra các bản nhạc chung chung, thiếu sự độc đáo. Dù các công cụ AI có thể sản xuất âm nhạc với nhiều thể loại và phong cách khác nhau, nhưng đầu ra thường thiếu đi những yếu tố “con người” cần thiết để tác phẩm trở nên tươi mới và đột phá. Các trình tạo nhạc AI thường dựa trên các mẫu có sẵn, những khuôn mẫu âm nhạc đã được thiết lập hoặc một thư viện các mẫu âm thanh. Do đó, âm nhạc chúng tạo ra thường nghe có vẻ công thức và thiếu cá tính riêng biệt.
Nếu bạn sử dụng một công cụ AI để tạo ra một bài hát thương mại, bản nhạc đó có thể nghe tương tự như nhiều bài hát khác cùng thể loại, mà không có giọng điệu hay phong cách đặc trưng của bạn để làm cho nó đáng nhớ và khác biệt. Mặc dù công nghệ AI đang không ngừng cải thiện để tạo ra âm nhạc phức tạp và sáng tạo hơn, nhưng nó vẫn có thể thiếu đi cái hồn, sự ngẫu hứng và tia sáng của biểu cảm nghệ thuật đích thực.
Nếu phần lớn âm nhạc của bạn được tạo ra bởi các công cụ AI, việc lồng ghép yếu tố con người vào có thể giúp bản nhạc trở nên thuyết phục và độc đáo hơn đáng kể. Yếu tố này có thể nổi bật như một phần hát (vocal) hoặc tinh tế như một nhạc cụ bộ gõ được chơi thủ công. Các bản nhạc audio và MIDI bổ sung có thể được thêm vào bằng phần mềm chỉnh sửa âm thanh hoặc các trạm làm việc âm thanh kỹ thuật số (DAW) chuyên nghiệp.
2. Vấn đề bản quyền phức tạp
Hình ảnh minh họa vụ việc nhạc AI giả giọng Drake và The Weeknd, nêu bật vấn đề bản quyền âm nhạc do AI tạo ra.
Với sự gia tăng trong việc sử dụng nhạc do AI tạo ra, những lo ngại về bản quyền và sở hữu trí tuệ đang ngày càng lớn. Các công cụ tạo nhạc AI được huấn luyện để mô phỏng các bài hát, khuôn mẫu, giai điệu và nhịp điệu hiện có, mà những dữ liệu này có thể được thu thập từ các tài liệu có bản quyền. Điều này đặt ra những câu hỏi pháp lý và đạo đức quan trọng về quyền sở hữu và việc sử dụng hợp pháp.
Một ví dụ điển hình về vấn đề này đã xảy ra vào năm 2023 với âm nhạc của các nghệ sĩ Canada là The Weeknd và Drake, sau khi các bài hát được tạo ra bởi AI mô phỏng giọng hát của họ xuất hiện trực tuyến. Những bài hát này được tạo ra bởi các mô hình AI dựa trên tác phẩm hiện có của các nghệ sĩ, đã dấy lên báo động về vi phạm bản quyền và việc sử dụng trái phép hình ảnh cùng giọng nói của họ. Điều này, đến lượt nó, đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận về việc liệu âm nhạc do AI tạo ra có nên được coi là tác phẩm gốc hay không, khi nó được rút ra từ tài liệu có bản quyền hiện có.
Nếu bạn xuất bản nhạc do AI tạo ra, nó có thể có những điểm tương đồng đáng kinh ngạc với các tác phẩm đã được bảo vệ bản quyền. Mặc dù AI không “sao chép” theo nghĩa truyền thống, nhưng nó có thể điều chỉnh các yếu tố từ âm nhạc hiện có theo những cách có thể dẫn đến các biến chứng pháp lý. Do đó, bạn phải thận trọng về nguồn dữ liệu và đảm bảo rằng âm nhạc bạn sản xuất bằng AI không vi phạm luật bản quyền để tránh đối mặt với các vụ kiện hoặc hình phạt tài chính.
3. Chất lượng âm nhạc và chiều sâu cảm xúc còn hạn chế
Giao diện phần mềm Logic Pro trên máy trạm âm thanh kỹ thuật số (DAW), tượng trưng cho quá trình sáng tạo âm nhạc thủ công của con người.
Một nhược điểm đáng kể khác của âm nhạc do AI tạo ra là nó thường thiếu đi chiều sâu cảm xúc, sự phức tạp, sắc thái và trình độ điêu luyện của tác phẩm được tạo ra theo cách truyền thống. Mặc dù AI có thể nhanh chóng tạo ra các giai điệu, nhịp điệu và chuỗi hợp âm, nhưng nó lại gặp khó khăn trong việc tái tạo những nét tinh tế khiến âm nhạc thực sự lay động người nghe.
Là một người làm nhạc, tôi đã dành cả cuộc đời mình để làm việc với các nghệ sĩ, những người đã đổ công sức và kinh nghiệm cá nhân vào âm nhạc của họ. Dù đó là một phần vocal đầy cảm xúc, một chuỗi hợp âm phức tạp hay một bản phối nhạc tỉ mỉ, sự sáng tạo của con người đã thấm nhuần vào âm nhạc một sự phong phú mà AI khó lòng tái tạo.
Một công cụ tạo âm thanh AI có thể tạo ra một giai điệu bắt tai, nhưng nó thường thiếu đi ý nghĩa hoặc biểu cảm cảm xúc đến từ tâm trí của một nhà soạn nhạc con người. Những sắc thái tinh tế của nhịp điệu, cách diễn đạt và sự ngẫu hứng – những thành phần chính làm cho âm nhạc thực sự hấp dẫn – thường quá phức tạp để AI có thể nắm bắt. Do đó, điều cần thiết là phải nhận thức rõ những hạn chế của AI khi sử dụng nó để tạo nhạc.
4. Những vùng xám đạo đức và tính toàn vẹn nghệ thuật
Ngay cả khi một bài hát do AI tạo ra nghe có vẻ tuyệt vời, vẫn có những khía cạnh đạo đức và cảm xúc cần được xem xét. Đối với nhiều nhạc sĩ, việc sáng tạo âm nhạc là cả một hành trình từ một tia sáng cảm hứng đến bản nhạc cuối cùng được trau chuốt. Trong khi AI có thể sản xuất một bài hát đạt yêu cầu về mặt kỹ thuật, nó lại thiếu đi sự đầu tư cá nhân của việc tạo ra một thứ gì đó từ con số không.
Hơn nữa, việc sử dụng AI để tạo nhạc có thể đặt ra những câu hỏi đạo đức về tính toàn vẹn nghệ thuật. Dựa vào máy móc để tạo ra một thứ gì đó về cơ bản là “ăn gian” hoặc, ít nhất, là một lối tắt. Bạn không thể tuyên bố rằng một dự án là một hình thức biểu đạt nghệ thuật đích thực khi một thuật toán đã thực hiện phần lớn công việc nặng nhọc.
Nếu việc tạo nhạc chuyển đổi quá nhiều sang tự động hóa, điều đó có thể làm giảm sự trân trọng dành cho các nhạc sĩ đã cống hiến nhiều năm để trau dồi kỹ năng và tạo ra các tác phẩm gốc. Mặc dù các công cụ tạo âm thanh AI mang đến những cơ hội thú vị cho việc sản xuất âm nhạc, nhưng việc quá phụ thuộc vào AI cuối cùng sẽ làm suy yếu bản chất của những gì làm cho âm nhạc trở nên ý nghĩa.
Những vấn đề đáng kể liên quan đến việc sử dụng công cụ tạo nhạc AI không nên bị bỏ qua. Khi công nghệ này tiếp tục phát triển, các nhạc sĩ, nhà sản xuất và người tiêu dùng cần phải luôn nhận thức được những thách thức, đồng thời cân nhắc cả lợi ích và hạn những bất lợi để đóng góp vào sự phát triển lành mạnh của ngành công nghiệp âm nhạc nói chung. Bạn có nghĩ rằng AI sẽ thay thế con người trong tương lai của âm nhạc? Hãy để lại bình luận và chia sẻ quan điểm của bạn nhé!
