Khi một năm chuẩn bị khép lại, việc dành thời gian để nhìn lại quá trình phát triển, những thành tựu đạt được và các bài học kinh nghiệm là vô cùng quan trọng. Trong kỷ nguyên số, công nghệ đã trở thành một công cụ không thể thiếu, giúp chúng ta tổ chức suy nghĩ, theo dõi tiến độ và nhận diện các mô hình trong thói quen hàng ngày. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách tận dụng tối đa các công cụ công nghệ để thực hiện một quá trình tự đánh giá cuối năm toàn diện và hiệu quả, từ đó đặt nền tảng vững chắc cho những mục tiêu mới.
1. Ghi Lại Các Thành Công và Những Bài Học Kinh Nghiệm
Mỗi năm, dù thành công hay chưa thành công như mong đợi, đều chất chứa những thắng lợi và mất mát riêng. Việc ghi nhận và thừa nhận chúng là yếu tố then chốt để đo lường sự tiến bộ cá nhân. Khi tiến hành đánh giá cuối năm, tôi thường nhanh chóng ghi lại những thành công lớn nhất và cả những thất bại đáng chú ý. Notion là công cụ lý tưởng cho việc này, với định dạng gạch đầu dòng tiện lợi. Tôi cũng cố gắng nhìn nhận “thất bại” như những “bài học” và tìm hiểu xem mình có thể làm gì để năm sau tốt đẹp hơn.
2. Rà Soát Các Ứng Dụng Công Nghệ Bạn Đã Sử Dụng
Tôi phụ thuộc vào nhiều ứng dụng khác nhau để duy trì tổ chức và theo dõi tiến độ. Ví dụ, tôi dùng Things 3 để sắp xếp công việc hàng ngày và ứng dụng Strong để theo dõi quá trình tập gym. Việc rà soát các ứng dụng này là cách tuyệt vời để đánh giá mức độ hiệu quả của bạn trong suốt một năm, vì bạn có thể xem lại tất cả những gì đã hoàn thành.
Giao diện Things 3 hiển thị dữ liệu lịch sử và tiến độ công việc
Khi xem xét dữ liệu lịch sử, tôi thường suy nghĩ về cách các thói quen hàng ngày của mình đã đóng góp vào các mục tiêu lớn. Tôi sống theo triết lý “săn linh dương và ghi chú chuột đồng”; nếu tôi nhận thấy mình đã dành quá nhiều thời gian cho những công việc không tạo ra giá trị đột phá, tôi biết rằng cần phải có sự thay đổi trong năm tới. Ngược lại, nếu đó là một năm đặc biệt thành công, tôi cũng sẽ xem xét dữ liệu để xác định những yếu tố lớn nhất đã góp phần tạo nên thành công đó.
3. Đánh Giá Lại Các Mục Tiêu Đã Đặt Ra
Trong vài năm gần đây, tôi thường đặt ra 3-4 mục tiêu cần đạt được trong năm tới. Tuy nhiên, những mục tiêu này thường có thể thay đổi. Đôi khi, tôi tiếp nhận thông tin mới và cân nhắc một cách tiếp cận khác; những lúc khác, tôi nhận ra rằng các mục tiêu ban đầu không còn đủ ý nghĩa với bản thân.
Các yếu tố bên ngoài cũng có thể ảnh hưởng đến mục tiêu của tôi. Năm 2020 là một ví dụ điển hình, mặc dù tôi vẫn đặt ra nhiều điều mình muốn đạt được ngay từ đầu năm. Bất kể mục tiêu có thay đổi hay không, tôi thích đánh giá sự phù hợp giữa ý định ban đầu và kết quả thực tế. Tôi sẽ tự hỏi liệu mình có hài lòng khi đạt được hay không đạt được một mục tiêu; nếu không hài lòng vì bất kỳ lý do nào, tôi sẽ ghi lại lý do tại sao.
4. Lập Danh Sách Công Việc Chi Tiết Cho Quá Trình Đánh Giá
Quá trình đánh giá cuối năm của tôi khá toàn diện và đôi khi kéo dài vài tuần. Để tránh cảm thấy quá tải, tôi thường tạo các mục việc cần làm để tập trung vào từng lĩnh vực cụ thể. Trong khi Things 3 rất phù hợp cho các nhiệm vụ ngắn hạn, tôi thường sử dụng Todoist cho các mục dài hạn hơn.
Ứng dụng không thực sự quan trọng ở đây; tất cả là về sở thích cá nhân. Lý do tôi thích Todoist là bạn có thể nhập ngày và đặt thời hạn hoàn thành mà không cần nhấp quá nhiều nút. Vì thường bắt đầu đánh giá vào cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11, tôi thường đặt mục tiêu hoàn thành mọi thứ muộn nhất là vào giữa tháng 12.
5. Tổ Chức Đánh Giá Bằng Các Template Chuyên Nghiệp
Khi mới bắt đầu thói quen đánh giá hàng năm, tôi luôn sử dụng các template để giữ cho quá trình này được tổ chức hơn. Đây là một ý tưởng tuyệt vời nếu bạn không biết bắt đầu từ đâu; chỉ cần điền thông tin vào từng phần, bạn sẽ có một bản đánh giá cuối năm toàn diện.
Notion là ứng dụng tốt nhất để tìm các template đánh giá hàng năm theo ý kiến của tôi. Tôi đặc biệt yêu thích template “Year in Review” của Chichi. Bạn có thể đánh giá năm của mình theo nhiều hạng mục với hệ thống sao, và cũng có thể liệt kê những điểm nổi bật của mình.
Mẫu template "Year in Review" trong Notion giúp tổ chức đánh giá cuối năm
Khi sử dụng các template, tôi cũng thích thêm các khía cạnh khác – chẳng hạn như những bài hát yêu thích của mình. Nếu trang web hoặc dịch vụ yêu thích của bạn không cung cấp bản tóm tắt hàng năm kiểu Spotify Wrapped, thì đây là cách gần nhất để bạn có được điều đó.
6. Tận Dụng AI Để Có Cái Nhìn Sâu Sắc
Bạn có thể làm rất nhiều điều thú vị với ChatGPT. Nó chắc chắn không phải là một sự thay thế cho tương tác của con người, nhưng tôi thích cách nó có thể mang lại một góc nhìn cân bằng. Việc tìm kiếm lời khuyên về đánh giá cuối năm trên các nền tảng mạng xã hội như Reddit có thể hiệu quả, nhưng đôi khi lại gây hại nhiều hơn lợi.
Sau khi đã thực hiện đánh giá hàng năm của mình, tôi yêu cầu ChatGPT xem xét chúng dựa trên các mục tiêu ban đầu. Nếu mục tiêu của tôi thay đổi trong năm, tôi sẽ giải thích lý do.
Màn hình ứng dụng ChatGPT với các gợi ý và phân tích cho việc đánh giá cuối năm
Tôi yêu cầu ChatGPT thật lòng và đưa ra các khuyến nghị riêng về những gì nó sẽ cải thiện. Tôi sử dụng thông tin này để định hướng khi đặt mục tiêu cho 12 tháng tiếp theo.
7. Khám Phá Kho Lưu Trữ và Các Mục Backlog
Bên cạnh việc hoàn thành các nhiệm vụ trong danh sách việc cần làm, đôi khi tôi cũng lưu trữ thông tin hoặc đưa chúng vào danh sách backlog. Vì vậy, như một phần của quá trình đánh giá cuối năm, tôi thường xem lại các kho lưu trữ và backlog để tìm kiếm ý tưởng.
Tôi làm điều này vì hai lý do:
- Để tìm kiếm những ý tưởng tiềm năng mà tôi có thể đã lãng quên.
- Để xác định những điều có thể đã làm khác đi nếu nhìn lại.
Nhiều công cụ phần mềm cho phép bạn xem lại kho lưu trữ của mình. Tôi cũng khuyên bạn nên tạo một trang backlog trong Google Docs hoặc Notion nếu bạn không có quyền truy cập vào tính năng này. Thói quen đơn giản này đã giúp tôi khám phá lại những ý tưởng bị lãng quên và biến chúng thành điều gì đó có ý nghĩa.
8. Trả Lời Các Câu Hỏi Gợi Mở
Trong khi nhiều bản đánh giá hàng năm chỉ tập trung vào các tuyên bố khách quan, tôi thích đi sâu hơn và tự hỏi bản thân những câu hỏi nghiêm túc. Điều này thường khá gợi mở tư duy đối với tôi, và vì hiện tại tôi đã có mức độ tự nhận thức tốt, tôi có thể đưa ra những phản hồi hợp lý.
Đôi khi, tôi sẽ yêu cầu ChatGPT đưa ra những câu hỏi này. Ví dụ, tôi đã sử dụng gợi ý sau như một phần của bản đánh giá năm 2024: “Xin hãy đưa ra 10 câu hỏi gợi mở tư duy để hỏi như một phần của bản đánh giá hàng năm của tôi. Hãy đi sâu và nghiêm túc nhất có thể.”
Một số câu hỏi hữu ích nhất mà AI đã đưa ra là:
- Tôi đã thiếu sót ở đâu so với kỳ vọng của bản thân, và những mô hình hoặc niềm tin tiềm ẩn nào đã góp phần vào điều đó?
- Khi nào tôi cảm thấy thỏa mãn nhất, và điều đó tiết lộ gì về giá trị và ưu tiên của tôi?
- Nếu năm 2024 là năm cuối cùng trong đời, tôi sẽ tự hào về điều gì và ước gì mình đã làm khác đi?
- Những nỗi sợ hãi, bất an hoặc nghi ngờ nào đã níu giữ tôi, và làm thế nào tôi có thể đối mặt hoặc giải quyết chúng vào năm 2025?
Bên cạnh các công cụ AI, bạn cũng có thể sử dụng các template với những câu hỏi đã được thiết lập sẵn để đạt được kết quả tương tự.
Theo tôi, quá trình đánh giá cuối năm là vô cùng quan trọng để giúp bạn đạt được những mục tiêu lớn nhất của mình. Việc dành thời gian lập kế hoạch cho chúng là điều cần thiết, và tôi sử dụng công nghệ để hỗ trợ điều này theo nhiều cách khác nhau. Hãy bắt đầu hành trình tự đánh giá cuối năm của bạn ngay hôm nay để khám phá những hiểu biết mới và định hình một năm tuyệt vời phía trước!
